نماز
اللهم عجل لولیک الفرج
سه شنبه 16 اسفند 1398برچسب:, :: 19:7 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

 
حضرت زهرا (سلام الله علیها) از پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله وسلم) سؤال کردند: پدر جان! چه می‌شود مرد یا زنی را که نماز را سبک بشمارد؟
پیامبر(صلی الله علیه واله وسلم) فرمودند: ای فاطمه(سلام الله علیها) هر کس از زنان و یا مردان نماز را سبک بشمارد خداوند او را به پانزده بلا گرفتار کند. شش بلا در دنیا، سه بلا هنگام مرگ، سه بلا در قبر و سه بلا در روز قیامت هنگام خروج از قبر.
اما شش بلایی که در دنیا به آن گرفتار می‌شود:
۱.خداوند برکت را از عمر او بر می‌دارد.
۲.خداوند برکت را از روزی او برمی‌دارد.
۳.پروردگار سیمای صالحان را از او می‌گیرد.
۴.اعمال و کارهای او بدون اجر و پاداش می‌گردد.
۵.دعای او مستجاب نمی‌شود.
۶.دعای صالحان نیز در حق او مستجاب نمی‌گردد.
اما سه بلایی که در هنگام مرگ به آن گرفتار می‌شود:
۱.ذلیل و بی مقدار می‌میرد.
۲.گرسنه جان می‌دهد.
۳.تشنه از دنیا می‌رود اگر چه از تمام نهرهای دنیا به او آب دهند.
اما سه بلایی که در قبر به آن گرفتار می‌شود:
۱.خداوند ملکی را مأمور می‌کند که او را در قبر آزار رساند.
۲.دچار فشار قبر می‌شود. (قبر او تنگ می‌گردد)
۳.قبرش تاریک و ظلمانی می‌باشد.
اما سه بلایی که در روز قیامت به هنگام خروج از قبر به آن گرفتار می‌شود:
۱.خداوند ملکی را مأمور می‌کند تا او را با صورت به زمین بکشاند و مردم بر او نظاره‌گر باشند.
۲.به شدت از او حساب می‌کشند.
۳.خدا به او نظر نمی‌کند و او را پاک نمی‌گرداند و برای او عذابی دردناک است.
__________________________
فلاح السائل: سید ابن طاوس، ص۶۱.
 



چهار شنبه 17 اسفند 1390برچسب:, :: 1:2 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

1

2

 

 

3

4

5

6

7

8

9

10



سه شنبه 16 اسفند 1390برچسب:, :: 23:53 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

آموزش نماز:  
نمازگزار پس از اذان و اقامه روبه خانه كعبه مى ايستد و نيت مى كند كه كارش ‍ براى خداست آنگاه با دلى آرام و به دور از هر كار ديگر دل به سوى خدا مى آورد در حالى كه دستها را تا نزديك گوشهاى خود بالا برده مى گويد: الله اكبر (خدا از هر كس و هر چيز بزرگتر و از آنچه در تصور ما بگنجد برتر است )
سپس حمد و سوره را مى خواند:
بسم الله الرحمن الرحيم (1)
الحمد لله رب العالمين (2) الرحمن الرحيم (3) مالك يوم الدين (4) اياك نعبد و اياك نستعين (5) اهدناالصراط المستقيم (6) صراط الذين انعمت عليهم غير المغضوب عليه ولاالضالين (7)

بسم الله الرحمن الرحيم (1)
قل هو الله احد (2) الله الصمد (3) لم يلد و لم يولد (4) ولم يكن له كفوا احد (4)

سپس به ركوع مى رود و مى گويد: سبحان ربى العظيم و بحمده
آنگاه سر از ركوع برميدارد و مى گويد: سمع الله لمن حمد، الله اكبر
آنگاه به سجده مى رود و در سجده چنين مى خواند: سبحان ربى الاعلى و بحمده
آنگاه سر از سجده بر ميدارد و مى گويد: اءستغفرالله ربى و اتوب اليه
سپس به سجده دوم مى رود و پس از ذكر سجده ، سر بر مى دارد و مى نشيند.
آنگاه بلند مى شود و مى گويد:
بحول الله و قوته اقوم و اقعد
سپس حمد و سوره را مثل گذشته مى خواند و پس از خاتمه سوره ، قنوت مى گيرد و ذكر قنوت را مى خواند در قنوت هر آيه و دعائى را مى تواند بخواند مثلا: رب زدنى عملا و الحقنى بالصالحين
سپس به ركوع مى رود و ذكر ركوع را مى خواند.
بعد به سجده مى رود و دو سجده را مانند قبل انجام مى دهد. بعد مى نشيند و تشهد مى خواند: اشهد ان لااله الاالله وحده لاشريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله اللهم صل على محمد و آل محمد.
پس از تمام شدن تشهد اگر نماز دو ركعتى است سلام مى دهد و اگر نماز سع ركعتى و يا چهار ركعتى باشد بلند مى شود و تسبيحات چهارگانه را مى خواند: سبحان الله و الحمدالله ولااله الله و الله اكبر (سه بار) آنگاه به ركوع مى رود و ذكر ركوع را مى خواند بعد به سجده مى رود و دو سجده را انجام مى دهد بعد مى نشيند و چنانچه نماز مغرب باشد تشهد مى خواند و سلام مى دهد. واگر نماز چهار ركعتى است مثل (ظهر- عصر - عشاء) دوباره برمى خيزد و تسبيحات چهارگانه را مانند قبل مى خواند و به ركوع مى رود و بعد دو سجده را بجا مى آورد سپس مى نشيند و مانند قبل تشهد مى خواند و بعد سلام مى دهد و مى گويد:
السلام عليك ايهاالنبى و رحمة الله و بركاته السلام علينا و على عباد الله الصالحين السلام عليكم و رحمة الله و بركاته
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:
 
1 - فرا رسيدن وقت نماز با چه چيز اعلام مى شود؟
2 - تفاوت اذان واقامه در چيست ؟
3 - آيا ركوع و سجود ركن اند ؟
4 - كدام يك از ركعات نماز، تشهد خوانده مى شود؟
5 - تفاوت ركوع با ذكر ركوع چيست ؟
درس هفتم : شكيات نماز
 
شكيات بر 23 قسم است ، هشت قسم آن نماز را باطل مى كند و به شش ‍ قسم آن نبايد اعتنايى كرد و نه قسم آن صحيح است .
شكهاى باطل :
 
اگر يكى از اين شكها را براى نمازگزار پيش آيد، نمازش باطل است :
1 - شك در شماره ركعتهاى نمازهاى دو ركعتى
2 - شك در شماره ركعتهاى نماز سه ركعتى
3 - در شكهاى نمازهاى چهار ركعتى كه پاى يك در ميان باشد.
4 - اگر در نمازهاى چهار ركعتى پيش از تمام شدن سجده دوم شك كند.
5 - شك بين 2 و 5 يا 2 و بيشتر از 5.
6 - شك بين 3 و 6 يا 3 و بيشتر از 6.
7 - شك بين 4 و 6 و يا 4 و بيشتر از 6.
8 - شك در ركعتهاى نماز كه نداند چند ركعت خوانده
شكهائى كه نبايد به آن ها اعتنا كرد:
 
1 - شك در چيزى كه نمازگزار از محل آن گذشته است مثل اينكه در ركوع شك كند كه آيا حمد و سوره را خوانده يا نه .
2 - شك بعد از سلام نماز
3 - شك بعد از گذشتن وقت نماز
4 - شك كسى كه زياد در نماز شك مى كند كه به او كثيرالشك مى گويند.
5 - شك امام در شماره ركعتهاى نماز در صورتى كه ماءموم آن را بداند و يا شك ماءموم در ركعتهاى نماز در صورتى كه شماره آن را بداند كه در صورت اول ، امام با رجوع به ماءموم رفع شك از خود مى كند و در صورت دوم ، ماءموم ، با رجوع به امام ، وظيفه خود را انجام مى دهد.
6 - شك در نمازهاى مستحبى
شكهاى صحيح :
 
در نه صورت اگر نمازگزار در شماره ركعتهاى نماز چهارركعتى شك كند بايد به دستورات زير عمل نمايد:
1 - نمازگزار بعد از سربرداشتن از سجده دوم شك كند دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بنا را بر سه مى گذارد و يك ركعت ديگر را مى خواند و نماز را تمام مى كند سپس يك ركعت نماز احتياط ايستاده ، يا دو ركعت نشسته مى خواند.
2 - شك بين دو و چهار بعد از سجده دوم ، بنا را بر چهار مى گذارد و نماز را تمام مى كند و دو ركعت نماز احتياط ايستاده و دو ركعت نشسته مى خواند.
4 - شك بين چهار و پنج بعد از سجده دوم كه بنا را بر چهار مى گذارد و نماز را تمام نموده و بعد از نماز، دو سجده سهو مى كند.
5 - شك بين سه و چهار در هر كجاى نماز كه باشد بنا را بر چهار مى گذارد و نماز را تمام مى كند وبعد يك ركعت نماز احتياط ايستاده مى خواند.
6 - شك بين چهار و پنج در حال ايستاده كه بايد نمازگزار بدون ركوع بنشيند و تشهد را بخواند و نماز را سلام دهد و يك ركعت نماز احتياط ايستاده را بخواند.
7 - شك بين سه و پنج در حال ايستاده كه بايد نماز گزار بدون ركوع بنشيند و تشهد را بخواند و سلام دهد و دو ركعت نماز احتياط را ايستاده بخواند.
8 - شك بين سه وچهار و پنج در حال ايستاده كه بايد نمازگزار، بنشيند و سلام دهد سپس دو ركعت نماز احتياط ايستاده و دو ركعت نشسته بخواند.
9- شك بين پنج و شش در حال ايستاده كه بايد نمازگزار بنشيند و تشهد بخواند و سلام دهد سپس دو سجده سهو را بجا آورد.
نماز احتياط:
 
كسى كه نماز احتياط بر او واجب شده بايد فورا بعد از نماز نيت كند و تكبير بگويد و حمد را بخواند و به ركوع رود و دو سجده را بخواند پس اگر يك ركعت نماز احتياط بر او واجب است تشهد مى خواند و سلام مى دهد و اگر دو ركعت بعهده اوست پس از دو سجده ديگر تشهد مى خواند و سلام مى دهد و دو ركعت نماز احتياط نشسته هم به همين صورت مى خواند با اين تفاوت كه بجاى ايستادن مى نشيند. بايد توجه داشت كه نماز احتياط سوره و قنوت ندارد و بايد آهسته خواند ونيت هم به زبان نياورد.
سجده سهو:
 
در شش مورد بايد سجده سهو كرد يعنى نمازگزار بعد از سلام نماز فورا نيت سجده سهو مى كند و پيشانى را بر چيزى كه سجده بر آن صحيح است مى گذارد و مى گويد: بسم الله و بالله و صلى الله على محمد و آل محمد آنگاه سر از سجده برمى دارد و دوباره به سجده مى رود و باز همان ذكر را تكرار مى كند و سر از سجده برمى دارد و مى نشيند و تشهد مى خواند و سلام مى دهد.
مواردى كه سجده سهو لازم است عبارتند از:
1 - در بين نماز، سهوا حرف بزند.2 - جائى كه در نماز نبايد سلام دهد مثلا در ركعت اول سهوا سلام دهد 3 - در نماز يك سجده را فراموش كند 4 - تشهد نماز را فراموش كند 5 - در نماز 4 ركعتى بعد از سجده دوم شك كند كه 4 ركعت خوانده يا 5 ركعت در اين صورت مى نشيند و نماز را تمام مى كند و دو سجده سهو بجا مى آورد 6 - و همچنين در نماز چهار ركعتى در حالت ايستاده شك بين و 5 و 6 پيش آيد.
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:
 
1 - اقسام شكهاى باطل كدامند؟
2 - چه شكهايى نبايد به آنها توجه كرد؟
3 - شكهاى صحيح چند نوعند؟
4 - نماز احتياط را چگونه بايد خواند؟
درس هشتم : نماز آيات
 
نماز آيات با يكى از چهار مورد زير واجب مى شود:
1 - گرفتن خورشيد.
2 - گرفتن ماه .
در هر مورد لازم نيست تمام قرص گرفته شود و يا كسى بترسد.
3 - زلزله اگر چه كسى نترسد و
4 - رعد و برق و طوفانهاى شديد در صورتى كه بيشتر مردم بترسند.
كيفيت نماز آيات :
 
نماز آيات دو ركعت است در هر ركعت پنج ركوع دارد به صورتهاى مختلف خوانده مى شود و مختصرترين صورت آن ، بدين گونه است كه نمازگزار پس ‍ از نيت تكبير مى گويد و حمد و سوره را پنج قسمت مى كند و هر قسمت به ركوع مى خواند و سر از ركوع برمى دارد و قسمت ديگر را مى خواند مثلا مى گويد:
بسم الله الرحمن الرحيم ركوع
قل هوالله احد ركوع
لم يلد و لم يولد ركوع
و لم يكن له كفوا احد ركوع
و لم يكن له كفوا احد ركوع
و بعد به سجده مى رود و پس از سجده بر مى خيزد و حمد را مى خواند و سوره را به همان صورت قبل تقسيم مى كند آنگاه به سجده مى رود و تشهد را مى خواند و سلام مى دهد و مستحب است كه قبل از ركوع دهم ، قنوت نيز بخواند.
نماز ميت :
 
نماز بر مرده مسلمان اگر چه بچه باشد و شش سال او تمام شده باشد واجب و لازم است و بايد بعد از غسل دادن و كفن كردن ميت ، بر او نماز خواند و لازم نيست دسته جمعى باشد حتى اگر يكنفر باشد بايد خود، بر او نماز بخواند.
دستور نماز ميت بقرار زير است :
 
ميت را در برابر نمازگزار به پشت بخوابانند بطوريكه سر او بطرف سمت راست نمازگزار و پاى او بطرف چپ نمازگزار قرار گيرد.
نماز ميت پنج تكبير دارد:
پس از تكبير نماز اول مى گويد: اشهد ان لااله الله و ان محمدا رسول الله
پس از تكبير دوم مى گويد: اللهم صل على محمد و آل محمد پس از تكبير سوم مى گويد: اللهم اغفر للمؤ منين و المؤ منات بعد از تكبير چهارم ، اگر ميت مرد است مى گويد:
اللهم اغفر لهذاالميت و اگر زن است مى گويد: اللهم اغفر لهذه الميت بعد تكبير پنجم را مى گويد و نماز را تمام مى كند.
نماز طواف كعبه :
 
يكى از اعمال عمره و حج ، طواف است ، يعنى هفت دور گشتن به دور خانه خدا با شرايطى كه در مناسك حج آمده است ، بعد از تمام شدن طواف بايد فورا دو ركعت نماز به نيت نماز طواف مثل نماز صبح در كنار مقام ابراهيم بخوانند و نبايد بين نماز وطواف فاصله بيفتد يا در جاى ديگرى غير از مقام ابراهيم خوانده شود.
نماز قضاء:
 
كسى كه نماز واجب خود را در وقت نخوانده يا باطل بوده بايد قضاء، آن را هر چه زودتر بخواند همچنين اگر پدر و مادر نماز و روزه را بجا نياورده اند بر پسر بزرگتر واجب است كه براى آنها نماز بخواند و روزه بجا آورد و چنانچه نتواند ومشكلش باشد بايد ديگرى را بر اين كار اجير كند.
نمازى كه شخص اجير شده يا نذرى كرده كه آن را بخواند:
 
اگر شخصى اجير شده باشد كه در برابر گرفتن مزد، نمازهاى فوت شده ميتى را بخواند و يا اين كه شخصى بخواهد تبرعا و بدو گرفتن مزد، نمازهاى او را بجا آورد، بر او لازم است نمازهاى ميت را به هر نحو كه مشخص كرده اند بخواند و همينطور اگر كسى نذر يا عهد كرده نماز را بخواند، آن نماز نيز بر او واجب مى باشد مثلا شخصى نذر كرده و يا با خداى خود عهد وپيمان بسته كه سه روز نماز بخواند، اين نماز مثل همان نماز يوميه و روزانه است و تفاوتى ندارد.
نماز مسافر:
 
اگر انسان به سفر برود در صورتى كه سفرش كمتر از 8 فرسخ نباشد، بايد، نمازهاى چهار ركعتى ؛مثل ظهر و عصر و عشاء را دو ركعت بخواند كه به آن نماز قصر يا (كوتاه ) مى گويند بايد توجه داشت كه ديگر فرق بين گذشته و امروز نيست چه گذشته كه مردم با الاغ سفر مى كردند و ماهها سفرشان طول مى كشيد و چه امروز كه مردم با هواپيما سفر مى كنند ولى اگر مسافر پيش از خدا گذشتن وقت نماز به شهر خود برسد نماز را در وطن خود بطور كامل مى خواند.
نماز جماعت :
 
مستحب است كه نمازهاى واجب به ويژه نمازهاى روزانه را، با جماعت بخوانند، زيرا نماز پشت سر امام جماعت عادل هر ركعت ، آن ثواب صد ركعت دار و هر چه بر تعداد ماءمومين اضافه شودثواب جماعت هم بيشتر مى شود.
نماز جمعه :
 
نماز جمعه در زمان حضور امام واجب است و در زمان غيبت واجب تخييرى است
(3) يعنى نمازگزار در روز جمعه مى تواند نماز ظهر يا جمعه بخواند ولى نماز جمعه مى تواند نماز ظهر يا جمعه بخواند ولى نماز جمعه افضل است .
نماز جمعه اين نماز كه روز جمعه تشكيل مى شود بصورت فردى نمى توان خواند بلكه بصورت جماعت و بوسيله پيشوايى عادل و آگاه خوانده مى شود حداقل تعداد شركت كننده 5 نفر است و با كمتر از اين ، نماز جمعه تشكيل نمى شود.
اين نماز، مثل نماز صبح ، دو ركعت است و مستحب است در ركعت اول بعد از حمد، سوره جمعه و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره منافقون خوانده مى شود اين نماز داراى دو قنوت مستحبى است قنوت اول قبل از ركوع ركعت اول و قنوت دوم پس از ركوع ركعت دوم مى باشد امام جمعه قبل از شروع نماز، دو خطبه مى خواند و ميان آن دو مى نشيند، در خطبه اول پس از حمد وثناى پروردگار با استفاده از آيات و روايات ، مردم را به تقوى و پرهيز از گناه دعوت مى كند وآنها را به مسائلى سياسى و اجتماعى اسلام آشنا مى سازد و در خطبه دوم ، پس از درود بر پيامبر و پيشوايان اسلام براى مردان و زنان مسلمان طلب آمرزش مى كند.
نماز عيدين :
 
نماز عيدين كه نماز عيد فطر و عيد قربان است وقت نماز عيدين ، از آغاز طلوع خورشيد تا ظهر مى باشد، اين نماز، دو ركعت است كه بهتر است بعد از حمد، در ركعت اول سوره اعلى و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره والشمس خوانده مى شود.
در ركعت اول بعد از حمد و سوره ، پنج قنوت و در ركعت دوم ، چهار قنوت دارد در قنوت ، هر ذكرى را مى توان خواند ولى بهتر است دعائى را كه نمايانگر شكوه و عظمت خداوند است خوانده شود، دعا معروف اين است :
اللهم اهل الكبرياء والعظمة و اهل الجود و الجبروت و اهل العفو و الرحمة و اهل التقوى و المغفرة اءسئلك بحق هذااليوم الذى جعلته للمسلمين عيدا و لمحمد صلى الله عليه و آله ذخرا و شرفا و كرامة و مزيدا ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تدخلنى فى كل خير، ادخلت فيه محمدا و آل محمد و ان تخرجنى من كل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتك عليه و عليهم اللهم انى اسئلك خير ماسئلك عبادك الصالحون و اعوذبك مما استعاذ منه عبادك المخلصون
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:
 
1 - چرا بايد نماز خواند؟
2 - اقسام نمازهاى واجب چند تا است ؟
3 - نماز مسافر چگونه است ؟
4 - واجبات نماز چند تا است ؟
5 - در چه مواردى نماز آيات واجب مى شود؟
6 - نماز آيات چند ركوع و نماز عيد چند قنوت دارد؟
درس نهم : نمازهاى مستحبى
 
نماز شب يا تهجد:
 
اين نماز يازده ركعت است كه از نيمه شب ، تا اذان صبح خوانده مى شود و داراى ثواب بسيار است ، نحوه خواندن آن چنين است : هشت ركعت ، بصورت چهار نماز دو ركعتى كه نيت نافله شب - دو ركعت به نيت نماز شفع و يك ركعت به نيت نماز وتر خوانده مى شود.
نافله هاى يوميه :
 
نمازهاى نافله كه همراه نمازهاى روزانه خوانده مى شود براى كسانى كه مى خواهند با خداى خود رابطه بيشترى داشته و براى خودسازى راز و نياز بيشترى كنند اين نمازها عبارتند از:
1 - نافله صبح :
 
دو ركعت كه پيش از نماز صبح خوانده مى شود
2 - نافله ظهر:
 
هشت ركعت (چهار نماز دو ركعتى پيش از نماز ظهر)
3 - نافله عصر:
 
هشت ركعت (چهار ركعت نماز دو ركعتى پيش از نماز عصر)
4 - نافله شب :
 
چهار ركعت بعد از نماز مغرب
5 - نافله عشاء:
 
دو ركعت بعد از نماز عشاء
نماز غفيله :
 
اين نماز، بين نماز مغرب و عشاء خوانده مى شود و دو ركعت است - در ركعت اول ، بعد از سوره حمد مى خواند:
و ذالنون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر عليه فنادى فى الظلمات ان لااله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين فاستجبناله و نجيناه من الغم و كذالك ننجى المؤ منين
و در ركعت دوم بعد از سوره حمد مى خواند:
و عنده مفاتح الغيب لايعلمها الاهو و يعلم ما فى البر و البحر و ما تسقط من ورقة الا يعلمها و لا حبة فى ظلمات الارض و لارطب و لا يابس ‍ الا فى كتاب ميبن .
و در قنوت اين نماز مى خواند:
اللهم انى اسئلك بمفاتح الغيب التى لايعلمها الا انت ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تقضى لى حاجتى اللهم انت ولى نعمتى و القادر على طلبتى تعلم حاجتى فاءسئلك بحق محمد و آل محمد عليه و عليهم السلام لما قضيتها لى .
نمازهاى جعفر طيار:
 
نمازى است براى آمرزش گناهان كه داراى فضيلت بسيار است اين نماز را حضرت محمد صلى الله عليه وآله به جعفر بن ابى طالب آموخته است نماز جعفر چهار ركعت است كه به صورت دو نماز دو ركعتى خوانده مى شود و در ركعت اول ، سوره حمد و سوره زلزال ، و در ركعت دوم ، بعد از حمد، سوره والعاديات خوانده مى شود و در ركعت سوم ، بعد از حمد، سوره نصر و در ركعت چهارم ، بعد از سوره حمد، سوره توحيد قرائت مى شود، و نيز در هر ركعت بعد از پايان قرائت ، پانزده مرتبه بگويد: بار و بعد از سربرداشتن از ركوع ، ده بار و در سجده اول ، ده بار و ميان دو سجده ده بار و بعد از سجده دوم ، ده بار آن ذكر شريف را بگويدكه در هر ركعت 75 بار و در مجموع ركعات سيصد بار تسبيح ميشود.
شخص نمازگزار اگر عجله داشته باشد مى تواند بجاى چهار سوره و در چهار ركعت ، چهار بار سوره توحيد يعنى : قل هو الله احد بخواند و بعد از نماز سيصد بار تسبيحات اربعه را بگويد - سبحان الله و الحمدلله ولااله الاالله و الله اكبر آنگاه بريا برآورده شدن حاجات خود دعا كند.
نماز ليلة الدفن :
 
اين نماز، در اولين شبى كه ميت دفن شده خوانده مى شود تا آرامشى براى روانش باشد. نماز وحشت دو ركعت است كه در ركعت اول ، بعد از حمد، يك بار آية الكرسى و در ركعت دوم ، بعد از حمد، ده مرتبه سوره قدر خوانده مى شود و بعد از نماز مى خواند:
اللهم صل على محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الى قبر فلان بن فلان ، كه بجاى فلان بن فلان ، نمازگزار، نام مرده و پدر او را مى برد.
نماز استغاثه :
 
اين نماز در مسجد جمكران قم برگزار مى شود در اين مسجد، نمازگزار چهار ركعت نماز مى خواند دو ركعت بعنوان تحيت مسجد كه در هر ركعت حمد را يك مرتبه وسوره توحيد را هفت بار مى خواند و ذكر ركوع و سجده را هفت بار تكرار مى نمايد.
و در ركعت ، بنام نماز امام زمان كه در هر ركعت ، حمد وسوره را يك بار مى خواند و وقتى به آيه اياك نعبد و اياك نستعين مى رسد آن را صدبار تكرار مى كند، بعد ذكر ركوع و سجود را هفت مرتبه تكرار مى كند، بعد از تمام شدن نماز، تكبير مى گويد و تسبيح حضرت فاطمه (عليهاالسلام )را مى خواند سپس به سجده مى رود و صد بار صلوات مى فرستد.
نماز استسقاء يا طلب باران :
 
اين نماز در سالهاى قحطى و بى بارندگى خوانده مى شود تا خدا به بركت دعاى مردم باران رحمت را نازل فرمايد و زمين تشنه را سيراب نمايد.
اين نماز، دو ركعت است كه روز دوشنبه خارج از شهر در بيابان و بصورت نماز عيد انجام مى دهد جز اين مكه در قنوتهاى آن دعاهايى كه مشتمل بر طلب باران باشد خوانده مى شود و بعد از نماز، امام رو به قبله صدبار مى گويد: الله اكبر، سپس به توجه به طرف راست توجه مى كند و صدبار مى گويد: سبحان الله آنگاه توجه به سمت چپ مى كند و صدبار با صداى بلند لااله الاالله مى گويد و بعد توجه بسوى مردم كرده و صدبار الحمدلله مى گويد و دعا نموده و از خداوند رحمت و نعمت را طلب ميكند و مردم آمين مى گويند.
نماز حاجت :
 
براى برآورده شدن حاجات از پيامبر اسلام نقل شده كه هركس اين نماز را بخواند انشاءالله حاجتش برآورده خواهد شد، اين نماز چهار ركعت است :
كه در ركعت اول : سوره حمد يكبار و سوره توحيد يعنى قل هوالله احد... يازده بار.
و در ركعت دوم : حمد يكبار و سوره توحيد بيست و يكبار .
در ركعت سوم : حمد يكبار و سوره توحيد سى و يكبار.
در ركعت چهارم : حمد يكبار و سوره توحيد چهل و يكبار خوانده مى شود و پس از تمام شدن نماز، نمازگزار پنجاه بار سوره توحيد مى خواند و پنجاه بار صلوات ميفرستد و بعد به سجده مى رود و صد مرتبه مى گويد: ياالله ياالله سپس حاجت خود را از خداوند طلب مى كند.
نماز مضطر:
 
كسى كه از همه جا اميدش قطع شه و راه به جايى نمى برد تنها اميدش به خداست كه با قلب شكسته و بازارى و اشك خواسته خود را از خداوند طلب مى كند اين نماز چهار ركعت است :
در ركعت اول : بعد از حمد، اين آيه را بيست و پنج بار مى خواند:
افوض امرى الى الله ان الله بصير بالعباد
در ركعت دوم : بعد از حمد اين آيه را بيست و پنج بار مى گويد:
لاالله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين فاستجبناله و نجيناه من الغم و كذلك ننجى المؤ منين .
در ركعت سوم : بعد از حمد اين آيه را بيست و پنج مرتبه مى خواند: حسبى الله و نعم الوكيل
در ركعت چهارم : بعد از حمد 25 بار مى خواند لاحول و لا قوة الا بالله العلى العظيم بعد از تمام شدن نماز، بيست و پنج بار صلوات مى فرستد كه انشاءالله حاجتش برآورده خواهد شد.
نماز اول هر ماه :
 
مستحب است كه انسان در اول هر ماه دو ركعت نماز بخواند بدين صورت كه در ركعت اول بعد از حمد 30 مرتبه قل هوالله احد... و در ركعت دوم بعد از حمد، 30 مرتبه سوره اناانزلناه فى ليلة القدر... بخواند و بعد از نماز، سلامتى خود را از خداوند بخواهد.
نماز شبهاى قدر در ماه رمضان :
 
از جمله اعمال مشتركه شبهاى قدر 19 و 21 و 23 خواندن دو ركعت نماز مى باشد، بدين صورت كه در هر ركعت حمد يك بار و قل هوالله احد هفت بار بگويد و بعد از فراغت از نماز، هفت بار مى گويد: استغفرالله و اتوب اليه بگويد، به اين اميد كه خداوند آمرزش خود را شامل حال او فرمايد و نيز صد ركعت نماز در هر يك از اين سه شب رسيده است كه مانند نماز صبح دو ركعتى خوانده مى شود.
نماز روز عرفه (نهم ذيحجه )
 
نمازگزار نماز ظهر و عصر خود را در محيط باز مى خواند سپس دو ركعت نماز مى خواند.
در ركعت اول : سوره حمد و سوره توحيد .
در ركعت دوم : سوره حمد و سوره كافرون بعد از آن چهار ركعت نماز ديگر مى خواند كه در هر ركعت آن ، بعد از سوره حمد، پنجاه بار سوره توحيد مى خواند.
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:
 
1 - نماز تهجد چند ركعت و وقت آن چه موقع است ؟
2 - نماز جعفر طيار را چه كسى به وى آموخت ؟
نماز استسقاء چه وقت و چگونه خوانده مى شود؟
4 - نماز شبهاى قدر در چه شبهايى از ماه رمضان خوانده مى شود؟
5 - چرا نماز ليلة الدفن در شب دفن ميت خوانده مى شود؟
درس دهم : نمازهاى معصومين
 
1 - نماز پيامبر اسلام :
 
انجام اين نماز براى آمرزش گناهان بسيار خوب است و زمان معينى براى انجام آن در نظر گرفته نشده است ولى بهتر است كه روز جمعه خوانده شود اين نماز دو ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد و پانزده مرتبه سوره قدر خوانده مى شود و همين سوره قدر در ركوع پانزده مرتبه و بعد از ركوع پانزده مرتبه سپس در سجده اول پانزده مرتبه و بعد از سجده پانزده مرتبه خوانده مى شود.
در سجده دوم هم سوره قدر پانزده مرتبه و بعد از سجده دوم پانزده مرتبه قرائت مى شود در اينصورت در دو ركعت مجموعا 210 بار سوره قدر قرائت مى گردد و پس از تمام شدن ، نمازگزار حاجات خود را از خداوند طلب مى كند.
2 - نماز حضرت على عليه السلام :
 
اين نماز چهار ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد و پنجاه بار سوره توحيد خوانده مى شود و سپس نمازگزار مى خواند:
اللهم صل على النبى العربى و آله آنگاه حاجت خود را از خداوند طلب مى نمايد.
3 - نماز حضرت فاطمه (سلام الله عليها)
 
اين نماز دو ركعت است كه در ركعت اول ، نمازگزار يكبار سوره حمد و انا انزلنا صد بار و در ركعت دوم ، يكبار حمد و صد بار قل هوالله احد مى خواند.
4 - نماز امام حسن مجتبى عليه السلام :
 
اين نماز چهار ركعت است در هر ركعت ، يك بار حمد و بيست و پنج بار سوره توحيد مى خواند آنگاه پس از خواندن دعا، حاجت خود را از خداوند مى خواهد.
5 - نماز امام حسين عليه السلام :
 
اين نماز چهار ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد پنجاه مرتبه وسوره توحيد(قل هوالله ...) پنجاه مرتبه و در ركوع سوره فاتحه وتوحيد هر كدام ده مرتبه و بعد از ركوع هر كدام ده مرتبه و همچنين در سجده اول و دوم و بين دو سجده هر كدام ده بار سوره اخلاص و توحيد مى خواند.
6 - نماز امام زين العابدين :
 
اين نماز چهار ركعت است نمازگزار در هر ركعت يكبار سوره حمد و صدبار سوره توحيد مى خواند و پس از تمام شدن نماز، مى خواند - يا من اظهر الجميل و ستر القبيح يا من لم يؤ اخذ بالجريرة و لم يهتك الستر يا عظيم العفو ياحسن التجاوز يا واسع المغفرة يا باسط اليدين بالرحمة يا صاحب كل نجوى يا منتهى كل شكوى يا كريم الصفح يا عظيم الرجاء يا مبتدءا بالنعم قبل استحقاقها يا ربنا و سيدنا و مولانا يا غاية رغبتنا اسئلك اللهم ان تصلى على محمدو آل محمد .
7 - نماز حضرت باقر عليه السلام :
 
اين نماز دو ركعت است كه در هر ركعت آن يك حمد و صد مرتبه تسبيحات اربعه خوانده مى شود سبحان الله و الحمدلله ولا اله الله و الله اكبر پس از تمام شدن نماز و دعا حاجات خود را از خداوند مى خواهد.
8 - نماز امام صادق عليه السلام :
 
نماز امام صادق عليه السلام دو ركعت است در هر ركعت سوره حد يك مرتبه و آيه شهد الله انه لااله الا هو و الملائكة و اولوالعلم قائما بالقسط لااله الاهوالعزيز الحكيم صد مرتبه مى خواند.
9- نماز امام موسى كاظم عليه السلام :
 
اين نماز دو ركعت است و در هر ركعت يكبار حمد و دوازده بار سوره توحيد قرائت مى شود پس از دعا حوائج خود را از خداوند مى خواهد.
10 - نماز حضرت امام رضا عليه السلام :
 
اين نماز شش ركعت است كه در هر ركعت يكبار حمد و ده بار سوره دهر خوانده مى شود و پس از تمام شدن نماز اين دعا خوانده مى شود: يا صاحبى فى شدتى و يا وليى فى نعمتى و يا الهى و اله ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب يارب كهيعص و يس و القرآن الحكيم اءسئلك يا اءحسن من سئل و خير من دعى و يا اءجود من اءعطى و يا خير مرتجى اسئلك ان تصلى على محمد و آل محمد .
11 - نماز حضرت جواد عليه السلام :
 
اين نماز دو ركعت است كه لازم است در هر ركعت يكبار حمد و هفتاد مرتبه سوره توحيد خوانده شود سپس نمازگزار حوائج خود را از خداوند مى خواهد.
12 - نماز حضرت هادى عليه السلام :
 
اين نماز دو ركعت است كه در هر ركعت يكبار حمد و يكبار سوره يس و در ركعت دوم يكبار حمد و يكبار سوره الرحمن خوانده مى شود و بعد از پايان نماز و دعا نمازگزار حوائج خود را از خداوند مى خواهد.
13 - نماز امام حسن عسگرى عليه السلام :
 
اين نماز چهارركعت است كه در ركعت اول و دوم يكبار حمد و پانزده بار سوره زلزال و در ركعت سوم وچهارم يكبار سوره حمد و پانزده بار سوره توحيد خوانده مى شود. سپس نمازگزار دعا مى كند و حاجتهاى خود را از خداوند طلب مى كند.
14 - نماز امام زمان (عج ):
 
اين نماز دو ركعت است كه در هر ركعت يكبار حمد و يكبار سوره توحيد خوانده مى شود و نماز گزار وقتى به آيه اياك نعبد و اياك نستعين مى رسد صدبار آن را تكرار مى كند و بعد از نماز دعاى فرج حضرت را مى خواند: اللهم عظم البلاء و برح الخفاء وانكفشف الغطاء و ضاقت الارض بما وسعت السماء و اليك يا رب المشتكى و عليك المعول فى الشدة والرخاء اللهم صلى على محمد و آل محمد الذين امرتنابطاعتهم و عجل اللهم فرجهم بقائمهم واظهر اعزازه يامحمد يا على ، يا على يا محمد، اكفيانى فانكما كافياى يامحمد يا على ، يا على يا محمد، انصرانى فانكما ناصراى يا محمد يا على ، يا على يا محمد احفظانى فانكما حافظاى يا مولاى يا صاحب الزمان يامولاى يا صاحب الزمان ، يا مولاى يا صاحب الزمان ، يا مولاى يا صاحب الزمان ، الغوث الغوث الغوث ، ادركنى ، ادركنى ، ادركنى ، الامان ، الامان ، الامان .
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:
 
1 - نماز حضرت على (ع ) چگونه خوانده مى شود؟
2 - نماز امام حسين (ع ) چگونه خوانده مى شود؟
3 - نماز فاطمه زهرا(س ) چگونه خوانده مى شود ؟
4 - نماز امام زمان (عج ) چگونه خوانده مى شود؟
5 - نماز پيامبر (ص ) براى چه كارى مفيد است ؟
درس يازدهم : روزه
 
مى دانيم كه همانطور كه بدن پس از چند ساعت كار مداوم و پشت سر هم نياز به استراحت دارد، دستگاه گوارشى هم با كار مداوم و يكنواخت ، سالى يك بار نياز به استراحت دارد و بايد به خانه تكانى بدن پرداخت و چربى و قند و مواد اضافى را كه در مدت يك سال ذخيره كرده ، بايد از بين برد و بدن را از آلودگى و غبار تميز كرد بديهى است كه بهترين راه براى استراحت دادن به دستگاه گوارش و رفت و روب و جاروب كردن بدن ، روزه است كه انسان در مدت معينى از خوردن و آشاميدن پرهيز كند تا هم كمكى به جسم و بدن خود كرده باشد و هم بخاطر مبارزه با نفس و غرايز و شيطان وجود خود كه انسان را به قانون شكنى وادار مى سازد، بتوان به ورزش و پرورش روح و روان پرداخت و شيطان درون را نااميد ساخت پس روزه به صورت ظاهر، عبارت از دورى از خوردن و آشاميدن از هنگام اذان صبح تا مغرب است ولى در حقيقت ، پرهيز از هر گناه و قانون شكنى است .همانطور كه جسم با ورزش و نرمش توانمند و قوى مى گردد روح وانديشه انسان هم با مبارزه با غرايز قدرتمند مى شود تا جايى كه انسان مى تواند در برابر خواسته هاى نامشروع آنها پايدارى و مقاومت كند كسانى كه اين تمرين مبارزاتى را ندارند در برابر هوسها و خواسته هاى درونى تاب و توان مقاومت ندارند و زود تسليم خواسته ها و غرايز مى شوند و اسير شيطان مى گردند ولى مردان خدا كه در رمضان در برابر غرايز و خواسته هاى خود مى ايستند و قانون شكنى و گناه را كنار مى گذارند و راحتى مى توانند در برابر تمايلات شيطانى پايدارى نمايند و خواسته خداوند را اجرا كنند آرى روزه همانطور كه بدن را از رسوبات چربى و قند و غيره پالايش مى كند و به دستگاه گوارش استراحت مى دهد سبب پاكيزگى روح از پليدى و ناپاكى مى شود.



سه شنبه 16 اسفند 1390برچسب:, :: 23:47 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

اقسام نماز:  
نماز به دو دسته تقسيم مى شود:
1 - نمازهاى واجب
2 - نمازهاى مستحب
الف - نمازهاى واجب
عبارتند از:
1 - نمازهاى يوميه (شبانه روزى )
2 - نماز آيات
3 نماز ميت
4 - نماز طواف واجب خانه كعبه
5 - نماز قضاى خود و قضاى پدر و مادر كه بر عهده پسر بزرگتر است .
6 - نمازى كه با جير شدن يا به نذر و قسم واجب مى شود.
نمازهاى يوميه :  
در شبانه روز انسان بايد پنج بار نماز بخواند و اين نماز كه به نام نماز روزانه معروف است عبارتند از:
1 - نماز صبح كه دو ركعت است كه نمازگزار از اذان صبح تا قبل از طلوع آفتاب فرصت دارد بخواند.
2 - نماز ظهر كه چهار ركعت است
3 - نماز عصر است كه همانند نماز ظهر چهار ركعت است و وقت اين دو نماز از اذان ظهر تا اذان غروب است .
4 - نماز مغرب - كه وقت شرع آن بعد از اذان مغرب است و پايان وقت آن تا نزديك نصف شب است .
5 - نماز عشاء كه وقت آن بعد از نماز مغرب است تا نصف شب .
واجبات نماز:  
واجبات نماز يازده چيز است : كه بعضى ركن وبعضى غير ركن اند .
در ركن اگر چيزى اضافه يا كم شود حتى اگر اشتباه باشد نماز باطل است ولى در غير ركن اگر از روى فراموشى كم يا زياد شود نماز باطل نيست .
آنهايى كه ركن اند عبارتند از:  
1 - نيت :  
يعنى نماز را بخاطر نزديك شدن بخداوند و اطاعت از فرمان او بخواند.
2 - تكبيرة الاحرام :  
يعنى پس از نيت مى گويد: الله اكبر
3 - قيام :  
يعنى ايستادن در موقع تكبيرة الاحرام و پيش از ركوع كه به آن قيام متصل به ركوع گويند.
4 - ركوع :  
يعنى بعد از قرائت حمد و سوره در ركعت اول و دوم و يا بعد از تسبيحات چهارگانه در ركعت سوم و چهارم .
نماز گزار ركوع مى كند يعنى در پيشگاه الهى به احترام او به قدرى خم مى شود كه كف دستها به زانوها برسد، آنگاه ذكر ركوع را مى خواند: سبحان ربى العظيم و بحمده
5 - سجود:  
يعنى نماز گزار بعد از هر ركعت دو سجده مى كند كه پيشانى و كف دو دست و سر دو زانو و سر دو انگشت شصت پا را بر زمين مى گذارد و ذكر سجده را مى خواند:
سبحان ربى الاعلى و بحمده
و آنهايى كه غير از ركن اند عبارتند از:  
1 - قرائت :  
يعنى خواندن حمد و سوره در ركعت اول و دوم نماز
2 - ذكر:  
كه عبارت از ذكر ركوع و سجود است .
3 - تشهد:  
در ركعت دوم و ركعت آخر نمازها بايد نمازگزار بعد از سجده دوم بنشيند و تشهد بخواند:
اشهد ان لااله الاالله وحده لاشريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله ، اللهم صل على محمد و آل محمد.
4 - سلام :  
نمازگزار بعد از تشهد ركعت آخر، نماز سلام مى هد و مى گويد:
السلام عليك ايهاالنبى و رحمة الله و بركاته السلام علينا و على عبادالله الصالحين السلام عليكم و رحمة الله و بركاته .
5 - ترتيب :  
يعنى نمازگزار بايد نماز را به ترتيب بخواند يعنى حمد را قبل از سوره و ركوع را قبل از سجده و تشهد را قبل از سلام بخواند و چنانچه پس و پيش ‍ خواند نمازش باطل مى شود.
6 - موالات :  
يعنى نمازگزار تمام بخشهاى نماز را بايد بدون فاصله و پشت سرهم انجام دهد.
اذان و اقامه :  
فرا رسيدن وقت هر نماز با اذان اعلام مى شود، هنگام سپيده صبح ، ظهر عصر، غروب آفتاب و در نخستين لحظات تاريك شدن هوا در هر منطقه اسلامى با آهنگ روح نواز اذان به همه اعلام مى شود كه وقت نماز فرا رسيده است .
اذان يكى از شعائر اسلامى و سنت مؤ كد است كه همواره مسلمانان را متنبه و آگاه مى سازد.
چگونگى اذان و اقامه :  
الله اكبر اذان 4 مرتبه اقامه 2 مرتبه
اشهد ان لااله الاالله اذان 2 مرتبه اقامه 2 مرتبه
اشهدان محمد رسول الله اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
اشهد ان عليا ولى الله اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
حى على الصلوة اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
حى على الفلاح اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
حى على خيرالعمل اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
قد قامت الصلوة اقامه 2 مرتبه
الله اكبر
اذان 2 مرتبه ، اقامه 1 مرتبه
لااله الاالله اذان 2 مرتبه ، اقامه 1 مرتبه
 



سه شنبه 16 اسفند 1390برچسب:, :: 22:56 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

ثواب خواندن نماز شب  

حديث : 1
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن الحسن الصفار عن العباس بن معروف عن سعدان بن مسلم عن عبدالله بن سنان عن ابى عبدالله عليه السلام قال شرف المومن صلاه الليل و عز المومن كفه عن النا(س )
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام فرمودند: شرف مؤ من نماز شب ، و عزت او درخواست نكردن از مردم است .

 

حديث : 2
ابى رحمه الله قال حدثنى محمد بن يحيى العطار قال حدثنى محمد بن احمد قال حدثنى ابوزهير النهدى عن ادم بن اسحاق عن معاويه بن عمار عن بعض اصحابه عن ابى عبدالله عليه السلام قال عليكم بصلاه الليل فانها سنه نبيكم و داب الصالحين قبلكم و مطرده الداء عن اجسادكم .
ترجمه :
2. امام صادق عليه السلام فرمودند: نماز شب بخوانيد كه روش پيامبر شما، عادت صالحان قبل ازشما و از بين برنده بيماريهاى بدن شماست .

 

حديث : 3
بهذاالاسناد قال قال ابو عبدالله عليه السلام صلاه الليل تبيض ‍ الوجوه و صلاه الليل تطيب الريح و صلاه الليل تجلب الرزق .
ترجمه :
3. امام صادق عليه السلام فرمودند: نماز شب روى را سفيد مى نمايد. نماز شب بوى انسا را خوب مى كند. نماز شب روزى مى آورد.

 

حديث : 4
حدثنى احمد بن محمد عن ابيه عن محمد بن احمد عن عمر بن على بن عمر عن عمه محمد بن عمر حدثن عن ابى عبدالله عليه السلام قال آن كان الله عزوجل قد قال (المال و البنون زينه الحيوه الدنيا) آن الثمان ركعات التى يصليها العبد آخر الليل زينه الاخره .
ترجمه :
4. امام صادق عليه السلام فرمودند: همانا خداى عزوجل فرموده است (مال و پسرآن زينت زندگى دنياست ) (42)
و بدون شك هشت ركعت نمازى كه بنده خدا در آخر شب مى خواند نيز زينت آخرت است .

 

حديث : 5
و بهذاالاسناد عن ابى عبدالله عليه السلام انه جاء رجل فشكا اليه الحاجه فافرط فى الشكايه حتى كاد آن يشكو الجوع فقال له ابو عبدالله عليه السلام يا هذا اتصلى بالليل قال فقال الرجل نعم قال فالتفت ابو عبدالله عليه السلام الى صاحبه فقال كذب من زعم انه يصلى بالليل و يجوع بالنهار آن الله عزوجل ضمن بلاه الليل قوت النهار.
ترجمه :
5. از امام صادق عليه السلام روايت شده است : مردى پيش او آمد و از ندارى ناليد تا جايى كه نزديك بود از گرسنگى نيز شكايت كند. امام صادق عليه السلام به او فرمود: نماز شب مى خوانى ؟ گفت بله . امام صادق عليه السلام به همراهش رو كرده و گفت : كسى كه گمان كند اگر در شب نماز بخواند در روز گرسنه خواهد بود، دروغ مى گويد، زيرا خداى عزوجل غذاى روز را با نماز شب ضمانت كرده است .

 

حديث : 6
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله عن محمد بن عيسى عن القاسم بن يحى عن جده الحسن بن راشد عن ابى بصير عن ابى عبدالله عليه السلام قال حدثنى ابى عن جده عن آبائه عن على بن ابى طالب عليه السلام قال قيام الليل مصحه للبدن و رضا الرب و تمسك باخلاق النبيين و تعرض لرحمه الله تعالى
ترجمه :
6. امام صادق عليه السلام از پدرانش عليهماالسلام روايت مى نمايد كه اميرالمؤ منين عليه السلام فرمودند: نماز شب سلامتى بدن ، خوشنودى پروردگار، چنگ زدن به اخلاق پيامبرآن و طلب رحمت خداوند متعال است .

 

حديث : 7
ابى رحمه الله قال حدثنى سعد بن عبدالله عن موسى بن جعفر البغدادى عن محمد بن الحسن بن شمول عن على بن محمد النوفلى قال سمعته يقول آن العبد ليقوم فى الليل فتميل به النعاس بن شمون عن على بنمحمد النوفلى قال سمعته يقول آن العبد ليقوم فى الليل فتميل به النعاس يمينا و شمالا و قد وقع ذقنه على صدره فيامر الله تبارك و تعالى ابواب السماء فتفتح له ثم يقول للملائكه انظروا الى بعدى ما يصيبه فى التقرب الى بما لم افترض عليه راجيا منى ثلاث خصال ذنبا اغفره له او توبه اجددها له او رزقا ازيده فيه فاشهدكم ملائكتى انى قد جمعتهن له .
ترجمه :
7. رواى مى گويد شنيدم از او كه فرمودند: ممكن است بنده اى شبانگاه از خواب برخيزد، در حالى كه (از شدت خواب آلودگى ) چانه اش بر روى سينه اش افتاده و به چپ و راست مايل مى شود. در چنين حالى بدون شك و ترديد خداوند بهدرهاى زمين و آسمان دستور مى دهد و انها براى او گشوده مى گردند.
سپس به فرشتگان مى گويد: به بنده من بنگريد كه بخاطر تقرب به من و بخاطر عملى كه آن را بر او واجب نكرده ام ، چه سختيها يى را تحمل مى كند و اميدوار به سه چيز از جانب من مى باشد: گناهى كه آن را ببخشم ، توبه جديدى نصيب او سازم يا روزى او را زياد كنم . من نيز شما فرشتگانم را گواه مى گيرم كه همه آنها را به او عطا نمودم .

 

حديث : 8
حدثنى الحسن بن احمد عن ابيه قال حدثنى محمد بن احمد قال حدثنى محمد بن عبدالله بن احمد عن الحسن بن على بن ابى عثمان و ابو عثمان اسمه عبدالواحد بن حبيب قال زعم لنا محمد بن ابى حمزه الثمالى عن معاويه بن عمار الدهنى عن ابى عبدالله عليه السلام قال صلاه الليل تحسن الوجه و تحسن الخلق و تطيب الريح و تدر الرزق و تقضى الدين و تذهب بالهم و تجلو البصر.
ترجمه :
8. امام صادق عليه السلام فرمودند: نماز شب چهره را نيكو، اخلاق را خوب ، بدن را خوشبو، روزى را زياد و قرض را ادا نموده ، غم و غصه را از بين برده و چشم را جلا مى دهد.

 

حديث : 9
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى محمد بن يحيى عن محمد بن احمد عن سهل بن زياد عن هارون بن مسلم عن على بن الحكم عن الحسين بن الحسن الكندى عن ابى عبدالله عليه السلام قال آن الرجل ليكذب الكذبه فيحرم بها رزقه قلت و كيف يحرم رزقه فقال يحرم بها صلاه الليل فاذا حرم صلاه الليل حرم الرزق .
ترجمه :
9. امام صادق عليه السلام فرمودند: ممكن است مردى دورغى بگويد و بدون ترديد بخاطر همين از رزق خود محروم مى شود. عرض كردم . چگونه از رزق محروم مى شود؟ فرمودند: ابتدا از نماز شب محروم مى شود و هنگامى كه از نماز شب محروم شد، از روزى محروم مى شود.

 

حديث : 10
ابى رحمه الله قال حدثنى عبدالله بن جعفر الحميرى عن احمد بن محمد عن الحسن بن محبوب عن جميل عن الفضيل عن ابى عبداالله عليه السلام قال آن البيوت التى يصلى فيها بالليل بتلاوه القرآن تضى لا هل السماء كما تضى نجوم السماء لا هل الارض .
ترجمه :
10. امام صادق عليه السلام فرمودند: همانا خانه هايى كه در آنها شبانگاه نماز با قرآن خوانده مى شود. براى آسمانيان مى درخشد، همانگونه كه ستارگان براى زمينيان مى درخشد.

 

حديث : 11
حدثنى محمد بن الحسن رضى الله عنه قال حدثنى الحسين بن الحسن بن ابان عن الحسين بن سعيد عن حماد بن عيسى عن ابراهيم بن عمر رفعه الى ابى عبدالله عليه السلام فى قول الله عزجل (آن الحسنات يذهبن السيئات ) قال صلاه المومن بالليل تذهب بما عمل من ذنب بالنهار.
ترجمه :
11. امام صادق عليه السلام در توضيح اين آيه (همانا نيكيها بديها را از بين مى برند.) (43) فرمودند: نماز مؤ من در شب گناهانى را كه در روز انجام داده است ، از بين مى برد.

 



سه شنبه 16 اسفند 1390برچسب:, :: 22:21 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

 تفسیر اذان از لسان گهر بار علی (ع)
سید جواد بهشتی

امام حسین (ع) فرمود : من و جمعی دیگر در مسجد نشسته بودیم كه مؤذن با گفتن «الله اكبر» اذان را آغاز كرد. امیر مؤمنان حضرت علی (ع) با شنیدن اذان به گریه افتاد،وما نیز از گریه ی او گریستیم . وقتی كه اذان پایان یافت، پدرم علی، رو به ما كرد و فرمود: « آیا می دانید مؤذن در اذان چه می گوید ؟»

عرض كردیم : « خدا و پیامبرش داناترند.» فرمود : « اگر می دانستید مؤذن چه می گوید كم می خندیدید و بسیار گریه می كردید» .

آنگاه مولای مؤمنان و پیشوای نمازگزاران، علی (ع) به تفسیر اذان پرداخت. خلاصه ای از فرمایشات آن حضرت به این شرح است :

حضرت فرمود :

* « الله اكبر» معانی بسیاری دارد، از جمله ی آنها این است كه یعنی خدای متعال موجودی ازلی و ابدی است. مؤذن با گفتن « الله اكبر» خبر می دهد از علم و قدرت و حلم و جود و كرم بزرگی پروردگار، « الله اكبر»؛ یعنی تنها خدای جهان جاودان خواهد ماند و جز خدا، همه ی موجودات جهان محكوم به فنا هستند .

* « الله اكبر»؛ یعنی خداوند از همه بندگانش بی نیاز است و به اعمال و عبادات هیچ یك از آنان احتیاجی ندارد ...

* « اشهد ان لا اله الا الله»؛ یعنی شهادت به یگانگی پروردگار تنها باید با معرفت و شناخت قلبی باشد و گویی مؤذن با گفتن این جمله اعلام می كند كه هیچ معبودی شایسته كرنش و پرستش نیست جز خدای عزوجل و هر معبودی باطل است جز ذات مقدس احدیت .

* « اشهد ان لا اله الا الله»؛ یعنی هیچ هدایت كننده ای نیست جز خدا .

* « اشهد ان محمداً رسول الله » ؛ یعنی محمد (ص) بنده و فرستاده و پیامبر و برگزیده ی خداوند است . او سید و سرور اولین و آخرین انسانهاست .

خداوند او را برای هدایت جهانیان و به حاكمیت رساندن دین اسلام فرمان داده است. هر كس با محمد (ص) به انكار و ستیز برخیزد و به او، و آیین نجات بخش او ایمان نیاورد، خدای عزوجل او را به دوزخ برد و هیچ گاه از آتش آن رها نیابد ...

* « حی علی الصلاه »؛ یعنی برخیزید و به سوی بهترین كارهایتان ( كه نماز است) بشتابید. دعوت پروردگارتان را اجابت كرده، برای رسیدن به آموزش او شتاب كنید. بپاخیزید و آتشهایی را كه ( با گناهانتان) بر پشت خود افروخته اید، (با نماز) خاموش كنید .

* «حی الصلاه»؛ یعنی برخیزید و به راز و نیاز با خدای بی نیاز بپردازید و حاجتهای خود را از او درخواست كنید. بسیار به یاد داشته باشید و قنوت و ركوع و سجود فراوان بجا آورید .

* « حی علی الفلاح» ؛ یعنی ای بندگان خدا ! به راه نجات رو آورید، راهی كه گمراهی و هلاكتی در آن نیست. خود را بالا بیاورید و به رشد و تعالی برسانید و به زندگانی جاودانه ای دست یابید، كه هرگز مرگی با آن نخواهد بود .

برخیزید و از دیگران سبقت گیرید و به رستگاری بزرگ و نعمتهای جاودان در جوار محمد مصطفی (ص) در جایگاه صدق، نزد خداوند مالك مقتدر دست یابید.

موذن با گفتن « الله اكبر الله اكبر» در پایان، اعلام می كند كه خداوند برتر از آن است كه آفریدگان او بدانند كه چه كرامتی نزد او است برای بنده ای كه دعوت پروردگارش را اجابت كند و مطیع فرمانش باشد و او را بشناسد و پرستش كند و او را دوست بدارد و با او انس بگیرد .

* « الله اكبر»؛ یعنی خداوند برتر از آن است كه كسی بداند كرامات او برای دوستانش، و عقوبت او برای دشمنانش تا چه اندازه ای است .

* « لا اله الا الله»؛ یعنی خداوند را بر مردم دلیل رسا و قاطع است، كه آن فرستادن پیامبران و بیان وظایف مردم و دعوت آنان به سوی حق است ...

علامه مجلسی از شیخ صدوق نقل كرده است كه راوی این حدیث به خاطر تقیه، جمله « حی علی خیر العمل» را ذكر نكرده است و در روایات دیگری آمده است كه از امام صادق (ع) معنای « حی علی خیر العمل» سؤال شد. حضرت فرمود: « خیرالعمل؛ یعنی ولایت اهل بیت (ع)» . و در حدیث دیگری می خوانیم: « خیر العمل» نیكی كردن به فاطمه اطهر (ع) و فرزندان بزرگوار آن بانوی بانوان می باشد . 



سه شنبه 16 اسفند 1390برچسب:, :: 22:16 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

نماز از ديدگاه قرآن



 

در دو آيه از قرآن، نماز خواندن با كسالت از ويژگيهاي منافقان شمرده شده است: «و إذا قاموا إلي الصّلوة قاموا كسالي...؛ و هنگامي كه به نماز ميايستند از روي كسالت ميايستند...».«... و لا يأتون الصّلوة الاّ و هم كسالي...؛ و نماز به جا نميآورند جز با كسالت.»و ويژگي چنين نمازي جز نماز بيكيفيت كه به همه چيز جز نماز شبيه است، نيست.

نماز در تمام اديان الهي به عنوان برترين آيين عبادي و ركن معنويّت و ارتباط با خداوند مطرح بوده است. درخواست حضرت ابراهيم(ع) چنين بوده است كه: «ربّ اجعلني مقيم الصلوة و من ذريّتي...؛1 پروردگارا، من و ذريّهام را برپا دارنده نماز قرار ده». به حضرت موسي(ع) در كوه طور خطاب شد: «انّني انا الله لا اله الاّ أنا فاعبدني و اقم الصّلوة لذكري؛همانا من الله هستم، معبودي جز من نيست مرا پرستش كن و نماز را براي ياد من برپا دار».

حضرت عيسي(ع) ميگويد: «... و اوصاني بالصّلوة والزّكاة ما دمت حيّا؛3... و مرا توصيه به نماز و زكات مادام كه زندهام كرده است».

و در چند جاي قرآن سخن از ميثاق بنياسرائيل است كه بخشي از موادّ آن اقامه نماز است.4

در آيين مقدّس اسلام نيز «نماز» جايگاه ويژهاي دارد و در قرآن كريم بر آن تأكيد فراوان شده است.



در اين كتاب الهي وظايفي براي مسلمانان، در مقابل نماز مقرر شده است. اين وظايف عبارتند از:

1ـ برپايي نماز.



در آيات زيادي برپايي نماز در كنار «ايتاء زكوة»؛ پرداختن زكات آمده است.

تكيه بر اين دو ركن، در حقيقت براي بيان اين واقعيّت است كه مسلمان شايسته، هم در پيوند با خداوند بايد ارتباط عاشقانه و صميمي داشته باشد و هم در رابطه با مردم بيتفاوت نبوده و وظايف واجب و مستحب مالي خود را انجام داده، به فكر محرومان جامعه باشد. عاليترين شكل ارتباط عاشقانه با خداوند نماز است و بهترين شيوه ارتباط با مردم حلّ مشكلات مادّي آنهاست كه با اداي وظايف مالي، از سوي مسلمانان اين مهم برآورده ميشود.5 در قرآن كريم «اقامه نماز» و «ايتاء زكوة» به عنوان محك ايمان، تقوي، اخلاص و...شمرده شده6 و اين دو در حقيقت اوّلين گام وفاداري به دين معرّفي شدهاند. قرآن كريم درباره برخورد با مشركين ميفرمايد: «فان تابوا و اقاموا الصلاة و آتوا الزّكوة فخلّوا سبيلهم؛7 هرگاه توبه كنند و نماز را برپا دارند و زكات را بپردازند، آنها را رها ساخته و مزاحمشان نشويد... .» در آيه ديگري آمده است «فان تابوا و اقاموا الصّلوة و آتوا الزكوة فاخوانكم في الدّين؛8 پس اگر توبه كردند و نماز را برپا داشته و زكات را بپردازند پس برادران ديني شما هستند...».



معناي اقامه نماز چيست؟



به نظر ميرسد با توجّه به ريشه لغوي اقامه، كه از قيام ـ در مقابل قعود است ـ اقامه نماز را به معناي برپايي آن بگيريم در مقابل آن زمين ماندن و زمين گير شدن و بياعتنايي به آن است و اين معنا داراي مصاديقي است:

الف ـ گزاردن درستِ نماز با حدود و شرايط آن؛

ب ـ به جاي آوردن نماز به نحو كامل و احسن؛

ج ـ تداوم در برپايي نماز؛

د ـ تلاش براي مطرح كردن و گسترش نماز در جامعه.

راغب در مفردات گويد:

«و لم يأمر تعالي بالصّلوة حيثما امر و لا مدح به حينما مدح الاّ بلفظ الاقامة تنبيها انّ المقصود منها توفية شرائطها لا الاتيان بهيئاتها...؛9 در تمام مواردي كه خداوند به نماز امر يا مدح به آن كرده است واژه اقامه نماز آمده است تا به اين معنا توجّه داده شود كه مقصود از نماز، گزاردن نماز واجد شرايط است نه تنها به جاي آوردن هيأت نماز (بدون روح)».

در قرآن كريم، اقامه نماز با ويژگيهاي ذيل مطلوب است:

الف ـ برپا داشتن نماز، با نشاط و شادابي

در دو آيه از قرآن، نماز خواندن با كسالت از ويژگيهاي منافقان شمرده شده است: «و إذا قاموا إلي الصّلوة قاموا كسالي...؛10 و هنگامي كه به نماز ميايستند از روي كسالت ميايستند...».

«... و لا يأتون الصّلوة الاّ و هم كسالي...؛11 و نماز به جا نميآورند جز با كسالت.»

و ويژگي چنين نمازي جز نماز بيكيفيت كه به همه چيز جز نماز شبيه است، نيست. در روايتي از حضرت امام سجّاد(ع) ميخوانيم:

«انّ المنافق ينهي و لاينتهي و يأمر بما لايأتي و إذا قام إلي الصّلوة اعترض؛ همانا منافق (از كار زشت) نهي ميكند، ولي خود از آن كار دست نميكشد و فرمان ميدهد (به خوبي) ولي خود انجام نميدهد و چون به نماز بايستد اعتراض ميكند». راوي ميگويد: پرسيدم: «ما الإعتراض؛ اعتراض چيست»؟ حضرت فرمود: «الالتفات و اذا ركع ربض؛ رو به راست و چپ گردانيدن و چون ركوع كند خود را مانند گوسفند به زمين اندازد (يعني بعد از ركوع نايستد و به همان حال به سجده رود.»12

ب ـ اهتمام به نماز و وقت فضيلت آن

قرآن كريم ميفرمايد: «فويل للمصلّين الّذين هُم عن صلوتهم ساهون؛13 پس واي بر نمازگزاراني كه از آن غافلند.»

«ساهون» آنانند كه از اصل نماز غافلند، توجّهي به آن ندارند، گاه آن را نميخوانند، گاه در آخر وقت ميخوانند. قرآن كريم ميگويد اين مسأله در ضعف اعتقاد ديني او ريشه دارد. گفتني است كه «سهو» و «اشتباه» در نماز مورد نظر آيه نيست، زيرا اگر چنين بود، ميفرمود: «في صلوتهم» در نمازشان نه «عنصلوتهم» از نمازشان. يونس بن عمّار از حضرت امام صادق(ع) پرسيد: مقصود از سهو همان وسوسه شيطان است؟ حضرت فرمود: «لاكل احد يصيبه هذا ولكن ان يغفلها و يدع ان يصلّي في اوّل وقتها؛14 نه هر كس مبتلا به وسوسه ميشود بلكه مقصود آن است كه از اصل نماز غفلت كند و در اوّل وقت نخواند.» امام صادق(ع) در روايتي فرمود: «تأخير الصلوة عن اوّل وقتها لغير عذر؛15 مقصود از سهو بدون عذر نماز را از اوّل وقت تأخير انداختن است».

در روايتي از حضرت امام علي(ع) ميخوانيم:

«ليس عملٌ احبّ الي الله عزّوجلّ من الصّلوة فلايشغلنّكم عن أوقاتها شيءٌ من امور الدّنيا فانّ الله عزّوجلّ ذمّ اقواما فقال الّذين هم عن صلاتهم ساهون يعني انهم غافلون استهانوا باوقاتها؛16 هيچ كاري نزد خداوند محبوتتر از نماز نيست، پس نبايد در وقت نماز هيچ يك از امور دنيا شما را مشغول از نماز سازد كه خداوند گروهي را كه از نماز سهو ميكنند نكوهش كرده است و مقصود اين است كه اينها غفلت از نماز داشته، حريم وقت نماز را نگه نميدارند».

علاوه بر توجه به اصل نماز بايد در نماز نيز انسان به اين نكته توجّه داشته باشد كه در مقابل حضرت حقّ ايستاده با او سخن ميگويد، بايد تمام وجود خويش را به اين ميهماني ببرد تا شيطان جرأت زمينهسازي براي خروج از اين ميهماني را فراهم نسازد.

«يا ايّها الّذين آمنوا لاتقربوا الصّلوة و انتم سكاري حتّي تعلموا ما تقولون...؛17 اي كساني كه ايمان آوردهايد، در حالي كه مست هستيد به نماز نزديك نشويد تا بدانيد چه ميگوييد...».

ظاهر آيه روشن است و نياز به توضيح ندارد كه مقصود، نهي از نماز در حال مستي است لكن از تعليل «حتي تعلموا ما تقولون» ميتوان اين معنا را برداشت كرد: نماز مطلوب آن است كه انسان با عنايت و توجّه نماز بخواند، بداند كه چه ميگويد و با كه سخن ميگويد. مؤيّد اين برداشت روايت امام باقر(ع) است كه فرمود: در حالتي كه كسل هستيد يا چرت آلود يا سنگين، مشغول نماز نشويد، زيرا خداوند مؤمنان را از نماز خواندن در حال مستي نهي كرده است.18

ج ـ نماز با خشوع

از مصاديق اقامه نماز به جاي آوردن نماز با خشوع آن است.

«قد افلح المؤمنون الّذين هم في صلاتهم خاشعون؛19 به تحقيق مؤمنان رستگار شدند آنها كه در نمازشان خشوع دارند».

خشوع به معناي تواضع و ادب جسمي و روحي است كه در برابر شخص بزرگ يا حقيقت مهمّي در انسان پيدا ميشود و آثارش در بدن ظاهر ميگردد. فيومي گويد: «خشع خشوعا اذا خضع و خشع في صلاته و دعائه اقبل بقلبه علي ذلك و هو مأخوذ من خشعت الارض اذا سكنت و اطمأنّت؛20 خشوع به معناي تواضع است و خشوع در نماز و دعا به معناي اقبال قلبي بر آن است و اين واژه برگرفته از سكون و اطمئنان است، آن چنان كه براي سكون زمين واژه خشوع به كار رفته و ميگويند: «خشعت الارض». خشوع در نماز؛ يعني جسم و روح را در نماز به ديدار خداوند بردن و انقطاع از غير او آن چنان كه برگزيدگان خداوند پيامبر و آل ـ عليهم السلام ـ چنين بودند. اولين فرودگاه اين خشوع روح است كه بر جسم نيز اثر ميگذارد؛ يعني آن كس كه در نماز خشوع دارد در حال نماز اعضا و جوارح او نيز آرام بوده، پيوسته بازي با ريش و صورت ندارد! در حديثي ميخوانيم كه پيامبر(ص) مردي را ديد كه در حال نماز با ريش خود بازي ميكند فرمود: «اما انه لو خشع قلبه لخشعت جوارحه؛21 اگر او در قلبش خشوع بود، اعضاي بدنش نيز خاشع ميشد».

د ـ دوام در نماز

از مصاديق اقامه نماز «دوام نماز» است.

در سوره معارج پس از آن كه خداوند برخي صفات ناشايست انسانها را مورد تذكّر قرار ميدهد، اوصاف شايسته آنها را هم ذكر ميكند كه از جمله آن: «الاّ المصلّين الّذين هم علي صلاتهم دائمون؛22 مگر نمازگزاراني كه بر نماز خود تداوم دارند». ظاهر آيه دوام است؛ يعني هم به وقت نماز ميخوانند و هم هميشه نماز ميخوانند، اين گونه نيست كه نماز خواندن آنها مقطعي باشد و چنين نمازي است كه اگر جزو برنامه زندگي شد و با حدود آن به جاي آورده شد انسان را از فحشا و منكر باز ميدارد. و اصولاً برنامههاي تربيتي جز با تداوم كارآيي لازم را ندارند، لذا در حديثي از پيغمبر اكرم(ص) ميخوانيم: «انّ احبّ الأعمال الي اللّه مادام و ان قلّ؛23 محبوبترين اعمال نزد خداوند كاري است كه انسان بر آن مداومت داشته باشد هر چند كم باشد». هـ ـ گسترش و مطرح كردن نماز در جامعه

بدون ترديد از مصاديق «اقامه نماز» گسترش و مطرح كردن نماز در جامعه است (نه تنها مصداق). پيش از اين، مصاديق اقامه نماز در بُعد فردي مورد توجه قرار گرفت و اينك آن را از بُعد اجتماعي مورد بررسي قرار ميدهيم.

قرآن كريم ميفرمايد از ويژگيهاي ياران خداوند آن است كه: «الّذين ان مكنّاهم في الأرض اقاموا الصّلوة و آتوا الزّكاة و امروا بالمعروف و نهوا عن المنكر و للّه عاقبة الأمور؛24 آنها كساني هستند كه هرگاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم، نماز را برپا ميدارند و زكات را ادا ميكنند و امر به معروف و نهي از منكر مينمايند».

از اين آيه شريفه به قرينه واژه تمكين (كه به معناي فراهم ساختن وسائل و ابزار كار است؛ اعم از آلات و ادوات لازم يا علم و آگاهي كافي و توان و نيروي جسمي) ميتوان استفاده كرد كه مردان خدا از قدرت خود در جهت اقامه نماز استفاده ميكنند، علاوه بر آن كه خود اهل اقامه نمازاند، بر مطرح كردن آن در جامعه تلاش ميكنند.

با مصاديق پنجگانه فوق ميتوان معناي وسيع «اقامه نماز» را در قرآن دريافت. بحث پيرامون اولين وظيفه در قبال نماز؛ يعني «اقامه نماز» را با كلامي از شهيد علاّمه آية الله مطهّري به پايان ميبرم:

«به پا داشتن نماز آن است كه حق نماز ادا شود؛ يعني نماز به صورت يك پيكر بيروح انجام نگردد، بلكه نمازي باشد كه واقعا بنده را متوجه خالق و آفريننده خويش سازد و اين است معني ذكرالله كه در آيه شريفه 14 سوره طه بدان اشاره شده:«اقمالصلوة لذكري» ياد خدا بودن مساوي است با فراموش كردن غير خدا؛ اگر انسان ولو مدت كوتاهي با خداوند در راز و نياز باشد و از او استمداد جويد و او را ثنا گويد، او را به الله بودن، ربّ بودن، رحمان بودن، رحيم بودن، احد بودن، صمد بودن، لم يلد و لم يولد و لميكن له كفوا احد بودن توصيف كند، عاليترين تأثيرها در نفس او گذاشته ميشود و روح انسان آن چنان ساخته ميشود كه مذهب اسلام ميخواهد و بدون چنين برنامهاي امكانپذير نيست».25

2 ـ پاسداشت حريم نماز

ديگر وظيفه مؤمنان در قبال نماز پاسداشت حريم نماز است؛ نيكوداشت نماز جايگاه ويژهاي در زندگي براي آن قائل بودن، به جاي آوردن آن با آداب واجب و مستحب از مصاديق آن است. نگهداريِ حريم نماز نقطه مقابل استخفاف است؛ يعني سبك شمردن نماز و شأن و منزلتي براي آن نديدن! كه امام صادق(ع) فرمود: «اِنّ شفاعتنا لنتنال مستخفّا بالصلوة».26 كه ترجمه آن اين دو بيت است:

تا شيعه او به لوح دل بنگارد گويم ز امام صادق اين طرفه حديث هر كس كه نماز را سبك بشمارد فرمود كه بر شفاعت ما نرسد قرآن كريم از اين «حريم نگهداري»، تعبير به حفظ كرده است:

«حافظوا علي الصّلوات والصّلوة الوسطي...؛ 27

در انجام همه نمازها و نماز وسطي كوشا و مراقب باشيد». در اين آيه بر مراقبت همه نمازها، به ويژه نماز وسطي تأكيد شده است. اين كه «صلوةوسطي» كدام است؟ اقوال گوناگوني بين مفسّران هست،28 نماز ظهر، نماز عصر، نماز مغرب، نماز عشا، نماز صبح، نماز جمعه، نماز شب، نماز وتر و... اينها برخي از اقوالي است كه در مصداق «صلوة وسطي» گفته شده است، ولي با توجّه به شأن نزول آيه بعيد نيست كه مقصود از آن نماز ظهر باشد. در شأن نزول آيه آمده است: جمعي از منافقان به بهانه گرمي هوا در نماز جماعت ظهر شركت نميكردند و اين سبب شده بود كه از جمعيّت نماز جماعت پيامبر(ص) كاسته شود تا جايي كه گاه پشت سر پيامبر يك صف يا دو صف بيشتر نبود. آيه شريفه تذكّر به مؤمنان است كه حريم نماز را نگهداريد و با ترك جماعت حريم اين عبادت بزرگ را نشكنيد.29

در سه آيه از قرآن نيز «محافظت بر نماز» از ويژگيهاي مؤمنان شمرده شده است:

«والّذين هم علي صلواتهم يحافظون؛30 مؤمنان كسانياند كه بر نمازهاي خويش مراقباند».

راغب در معناي حفظ گويد: «ثمّ يستعمل في كلّ تفقّد و تعهّد و رعاية...».31

اين واژه در مورد تفقّد، پيمان داري و مراقبت به كار ميرود.

3ـ كمك گرفتن از نماز

انسان در زندگي مادّي بدون ترديد در تنگنا قرار ميگيرد، امكانات و توان انسان محدود است و مشكلات بسيار، بدون پشتوانه نميتوان زندگي كرد. آنان كه مادّي ميانديشند، فقط به پشتوانههاي مادّي فكر ميكنند، ولي آنان كه الهي فكر ميكنند پيوسته با پشتوانههاي معنوي خود را از بن بست ميرهانند. از اين دست پشتوانهها نماز است. نماز، جلوه برجسته ياد خداست و «دل آرام گيرد ز ياد خداي «الا بذكر الله تطمئنّ القلوب».32

«واستعينوا بالصّبر والصّلوة و انّها لكبيرة الاّ علي الخاشعين؛33 از صبر و نماز ياري جوييد (و با استقامت و كنترل هوسهاي دروني و توجّه به پروردگار نيرو بگيريد) و اين كار جز براي خاشعان سنگين است». بر اين اساس است كه در روايات فراواني آمده است كه وقتي پيامبر(ص) يا امام علي(ع) با مشكلي رو به رو ميشدند به نماز روي ميآوردند.34 امام صادق(ع) فرمود: مستند اين كار همين آيه شريفه است.35

از حضرت امام صادق(ع) نقل شده است كه فرمود: چه مانعي دارد وقتي كه با

غمي از غمهاي دنيا رو به رو ميشويد وضو گرفته به مسجد برويد، دو ركعت نماز بخوانيد و در نماز دعا كنيد، زيرا خداوند دستور داده: «واستعينوا بالصّبر والصّلوة».36

و بيترديد استوارترين پشتوانه در زندگي همين است و بس، ديگر پشتوانهها سست است و غير قابل اعتماد:

«مثل الّذين اتّخذوا من دون الله اولياء كمثل العنكبوت اتّخذت بيتا و انّ اوهن البيوت لبيت العنكبوت لو كانوا يعلمون؛37

كساني كه غير از خدا را اوليا خود برگزيدند، همچون عنكبوتاند كه خانهاي براي خود انتخاب كرده و سستترين خانهها خانه عنكبوت است؛ اگر ميدانستند!»

«هر حيوان و حشرهاي براي خود خانه و لانهاي دارد امّا هيچ يك از اين خانهها به سستي خانه عنكبوت نيست. اصولاً خانه بايد ديوار، سقف، و دري داشته باشد و صاحب آن را از حوادث حفظ كند، طعمه و غذا و نيازهاي او را در خود نگه دارد، بعضي خانهها سقف ندارند، اما لااقل ديواري دارند يا اگر ديوار ندارند سقف دارند، اما لانه عنكبوت كه از تعدادي تارهاي بسيار نازك ساخته شده نه ديواري دارد، نه سقفي، نه حياطي و نه دري. اينها همه از يك سو.

از سوي ديگر مصالح آن به قدري سست و بيدوام است كه در برابر هيچ حادثهاي مقاومت نميكند، اگر نسيم ملايمي بوزد تار و پودش را درهم ميريزد. اگر چند قطره باران بر آن ببارد آن را متلاشي ميكند. كمترين شعله آتش به آن برسد، نابودش ميسازد، حتي اگر گرد و غبار بر آن بنشيند، پاره پاره ميشود و از سقف خانه آويزان ميگردد. معبودهاي دروغين اين گروه نه سودي دارد و نه زياني نه مشكلي را حل ميكند و نه در روز بيچارگي پناهگاه كسي هستند».38

آري فقط او پناهگاه است و بس!

4ـ امر به نماز

ديگر وظيفه در قبال نماز «امر» به آن است. امر به معروف از فرايض بزرگ مكتب ماست و برترين معروفها نماز است. معروفي كه اگر در جامعه آن گونه كه دين خواسته مطرح باشد، ريشه بسياري از منكرات خشكانده ميشود از ويژگيهاي مردان خدا آن است كه «امر» به نماز دارند. قرآن كريم در مورد حضرت اسماعيل صادق الوعد (كه اين غير از اسماعيل فرزند حضرت ابراهيم است39) ميفرمايد:

«... و كان يأمر اهله بالصّلوة والزّكوة...؛40 و اين پيامبر پيوسته خاندان خود را امر به نماز و زكات ميكرد...».

و در مورد ديگر خطاب به پيامبر(ص) ميخوانيم:

«و أمر اهلك بالصّلوة واصطبر عليها...؛41 و خانواده خود را به نماز دستور ده و بر انجام آن شكيبا باش...».

در اين دو آيه بر «امرِ» اهل به نماز تأكيد ويژه است، چرا كه اصلاح بنيان خانواده زيربناي ساير اصلاحات است. اگر خانوادهها، الهي شدند جامعه الهي خواهد شد. بر اين اساس است كه در دو آيه فوق سخن از امر كردن خانواده به نماز است و اين در حقيقت راهي برجسته براي نجات خانواده از آتش است همان كه در آيه شش سوره تحريم آمده است:

«يا ايّها الّذين آمنوا قوا أنفسكم و اهليكم نارا وقودها النّاس والحجارة...؛ اي كساني كه ايمان آوردهايد خود و خانواده خويش را از آتشي كه هيزم آن انسانها و سنگهاست نگه داريد».

از اين آيه ميتوان رسالت سنگين پدر و مادر را در تربيت معنوي فرزندان استفاده كرد.

در روايتي از پيامبر گرامي اسلام ميخوانيم:

«ألا كلّكم راع و كلّكم مسؤول عن رعيته فالأمير علي النّاس راع و هو مسؤول عن رعيّته والرجل راع علي اهل بيته و هو مسؤول عنهم فالمرئة راعية علي اهل بيت بعلها و ولده و هي مسؤولة عنهم الا فكلّكم راع و كلّكم مسؤول عن رعيته؛42 بدانيد همه شما نگهبانيد و همه در برابر كساني كه مأمور نگهباني آنها هستيد مسؤوليد. امير و رئيس حكومت اسلامي نگهبان مردم است و در برابر آنها مسؤول است مرد نگهبان خانواده خويش است و در مقابل آنها مسؤول، زن نيز نگهبان خانواده شوهر و فرزندان است و در برابر آنها مسؤول ميباشد. بدانيد همه شما نگهبانيد و همه شما در برابر كساني كه مأمور نگهباني آنها هستيد مسؤوليد».

اينها برخي از وظايفي بود كه ما در قبال نماز ـ اين امانت بزرگ الهي ـ داريم اميد كه امانتداري شايسته باشيم و در انجام وظايف خويش كوتاهي نكنيم.

پی نوشتها :

1 ) ابراهيم (14) آيه40.

2 ) طه (20) آيه14.

3 ) بقره (2) آيه 45.

4 ) از جمله بقره(2) آيه 83 و مائده(5) آيه 12 و... .

5 ) اين برداشت در مواردي از تفسير ارزشمند الميزان آمده است. از جمله ج9، ص328؛ ج15، ص127 و ج15، ص340، (چاپ بيروت).

6 ) بقره(2) آيه 3؛ انفال(8)، آيه 3؛ رعد(13) آيه22؛ لقمان(31) آيه3 و حج (22) آيه35 و... .

7 ) توبه (9) آيه5.

8 ) همان، آيه11.

9 ) المفردات في غريب القرآن، ص418، (كتابفروشي مرتضوي تهران).

10 ) نساء (4) آيه 142.

11 ) توبه (9) آيه 54.

12 ) اصول كافي، جلد دوّم، ص396 (باب ضعة النفاق والمنافق حديث3).

13 ) ماعون (107) آيه 4 و 5.

14 ) مجمع البيان، ج10، ص548 و كنزالدقائق، ج15، ص498 (با تصحيح حاج آقا مجتبي عراقي).

15 ) تفسير القمي، ج2، ص444 و كنز الدقائق، ج15، ص497.

16 ) الخصال، ج2، ص621. (حديث اربعمأة) و كنزالدقائق، ج15، ص497.

17 ) نساء (4) آيه43.

18 ) علل الشرائع، ج2، ص47 و كنزالدقائق، ج2، ص446.

19 ) مؤمنين (23) آيه 2.

20 ) المصباح المنير، ص170.

21 ) مجمع البيان، ج7، ص99؛ انوار التنزيل بيضاوي، ج3، ص159 و كنزالدقائق،، ج7، ص559.

22 ) معارج (70) آيه22.

23 ) اصول كافي، ج2، ص82، (چاپ آخوندي).

24 ) حج (22) آيه 41.

25 ) آشنايي با قرآن، سورههاي حمد و بقره، ص67 و 68.

26 ) بحارالانوار، ج82، ص235.

27 ) بقره (2) آيه 238.

28 ) در تفسير مجمع البيان شش قول، در تفسير فخر رازي هفت قول، در تفسير قرطبي ده قول، در تفسير روح المعاني سيزده قول نقل شده است!!

29 ) تفسير مجمع البيان، ج1 ـ 2، ص342.

36 ) تفسير مجمع البيان، ج1 ـ 2، ص217.

30 ) انعام (6) آيه 92؛ معارج(70) آيه34 و مؤمنون(23) آيه9.

34 ) مجمع البيان، ج1 ـ 2، ص217.

37 ) عنكبوت ( 29) آيه 41.

3 ) مريم(19)، آيه31.

35 ) فروع كافي، ج3، ص480.

38 ) تفسير نمونه، ج16، ص277 و 288.

32 ) رعد (13) آيه28.

31 ) المفردات في غريب القرآن، ص124.

39 ) تفسير البرهان، ج3، ص15.

42 ) مجموعه ورّام، ج1، ص6.

40 ) مريم (19) آيه 55.

41 ) طه (20) آيه 132.

معارف قرآن 



سه شنبه 16 اسفند 1390برچسب:, :: 22:12 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

آثار و بركات مسجد در روايات


 

هشت فايده مسجد

قالَ الْحَسَنُ ابْنُ عَلِىٍّ - عَلَيْهِ السَّلامُ - :

مَنْ اَدامَ الْاِخْتِلافَ اِلَى الْمَسجِدِ اَصابَ اِحْدى ثَمانٍ: ايَةً مُحْكَمَةً وَ اَخاً مُسْتَفاداً وَ

عِلْماًمُسْتَطْرَفاً، وَ رَحْمَةً مُنتَظِرةً وَ كَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى الْهُدى اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ رَدِىٍّ وَ تَرَكَ

الذُّنُوبَ حَياءً اَوْخَشْيَةً بحار الأنوار ج‏75 ص 108

كسى كه همواره به مسجد (براى اقامه نماز و غيره) رفت و آمد كند، يكى از اين هشت‏فايده به او برسد:

.1 استفاده از آيه روشنى از قرآن.

.2 يافتن رفيق نيك.

.3 فراگيرى علم تازه.

.4 برخوردارى از رحمتى كه در انتظارش بود.

.5 شنيدن سخنى كه راهنماى راه باشد.

.6 از انحراف در امان باشد.

.7 موجب ترك گناه از روى حيا شود.

8 .موجب ترك گناه بر اثر ترس گردد

محبوبترین افراد مسجد

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع

قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِجَبْرَئِيلَ ع يَا جَبْرَئِيلُ أَيُّ الْبِقَاعِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ

قَالَ الْمَسَاجِدُ وَ أَحَبُّ أَهْلِهَا إِلَى اللَّهِ أَوَّلُهُمْ دُخُولًا وَ آخِرُهُمْ خُرُوجاً مِنْهَا

رسول خدا ص از جبرئيل پرسيد كدام مكان نزد خدا محبوب است . جبرئيل فرمود مساجد و محبوبترین افراد مسجد نزد خدا كسانی هستند كه زودتر از همه وارد ودیرتر ازهمه از مسجد خارج می شوند.

الكافي ج 3 ص 9 48

فوائد مسجد درعالم برزخ و قبر

الشَّيْخُ شَاذَانُ بْنُ جَبْرَئِيلَ الْقُمِّيُّ فِي كِتَابِ الْفَضَائِلِ، بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ

مَسْعُودٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ أَنَّهُ رَأَى لَيْلَةَ الْإِسْرَاءِ هَذِهِ الْكَلِمَاتِ

مَكْتُوبَةً عَلَى الْبَابِ السَّادِسِ مِنَ الْجَنَّةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ

اللَّهِ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ قَبْرُهُ وَاسِعاً فَسِيحاً فَلْيَبْنِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَا تَأْكُلَهُ

الدِّيدَانُ تَحْتَ الْأَرْضِ فَلْيَكْنُسِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَا يُظْلَمَ لَحْدُهُ فَلْيُنَوِّرِ

الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَبْقَى طَرِيّاً تَحْتَ الْأَرْضِ فَلَا يَبْلَى جَسَدُهُ فَلْيَشْتَرِ

بُسُطَ الْمَسْجِدِ

از عبدالله بن مسعود از رسول خدا ص درحديث طولاني كه شب معراج، بردر ششم بهشت اين كلمات را ديد الْجَنَّةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ ..كسي كه دوست دارد قبر او وسيع شود مسجد بنا كند، و كسي كه دوست دارد كرم هاي زير زمين او را نخورند مساجد را جارو كند، و كسي كه دوست دارد قبر و لحدش تاريك نشود بايد چراغ مساجد را روشن نگاه دارد و كسي كه دوست دارد بدنش در زير زمين، تر و تازه بماند و فاسد نشود براي مسجد حصير و فرش بخرد .

مستدرك‏الوسائل ج 3 ص‏385

فوائد مسجد در دنیا

قَالَ النَّبِيُّ ص إِذَا دَخَلَ الْعَبْدُ الْمَسْجِدَ فَقَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ قَالَ

الشَّيْطَان‏ كَسَرَ ظَهْرِي وَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِهَا عِبَادَةَ سَنَةٍ وَ إِذَا خَرَجَ مِنَ الْمَسْجِدِ يَقُولُ

مِثْلَ ذَلِكَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ شَعْرَةٍ عَلَى بَدَنِهِ مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ مِائَةَ دَرَجَةٍ

پيامبر ص فرمودند هنگامي كه بنده خدا داخل مسجدشود وبگويد أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ

الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ، شيطان مي گويد پشتم شكست ، خداوند به خاطر همين

استعاذه كه انجام داده پاداش عبادت يك سال را در پرونده اعمالش ثبت مي كند.

جامع الاخبار /69

زنان و مسجد

1- اِذا اسْتَأْذَنَتْ اِمْرَأَةُ اَحَدِكُمْ اِلَى الْمَسْجِدِ فِلايَمْنَعْها؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: اگر زنتان اجازه رفتن به مسجد

خواست، مانع او نشويد.

مستدرك الوسائل ، ج 3 ص446

2- لا تَمْنَعُوا النِّساءَ حُظوظَهُنَّ مَنِ الْمَساجِدِ اِذَا اسْتِأْذَنُوكُمْ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: هنگامى كه زنان از شما اجازه رفتن به

مسجد و بهره بردن از آن را مى‏خواهند، آنان را منع و محروم‏ نكنيد.

صحيصح مسلم4 ص 161



محو گناه در راه مسجد و نماز جماعت

اَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ابْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلامُ يُحَدِّثُ عَنْ اَبيهِ - عَلَيْهِ السَّلامُ - اَنَّهُ

قالَ:مَنْ اَسْبَغَ وُضوئَهُ فى بَيْتِهِ وَ تَمَشَّطَ وَ تَطَيَّبَ ثُمَّ مَشى مَنْ بَيْتِهِ غَيْرَ مُسْتَعْجِلٍ

وَ عَلَيْهِ السَّكينَةُ وَالْوقارُ اِلَى مُصَّلاهُ رَغْبَةً فى جَماعَةِ الْمُسْلِمينَ لَمْ يَرْفَعْ قَدَماً وَ

لَمْ يَضَعْ اُخْرى اِلَّا كُتِبَ لَهُ‏حَسَنَةٌ، وَ مَحَتْ عَنْهُ سَيِّئَةٌ وَ رُفِعَتْ لَهُ دَرَجَةٌ فَاِذا ما دَخَلَ

الْمَسْجِدَ اِلى اَنْ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ -ثُمَّ اِفْتَتَحَ الصَّلوةَ مَعَ الْاِمامِ جَماعَةً اِلَّا وَجَبَتْ

لَهُ مِنَ اللَّهِ الْمَغْفِرَةُ وَ الْجَنَّةُ مِنْ قَبْلِ اَنْ يُسَلِّمَ‏الْاِمامُ

امام موسى ابن جعفر (ع) از پدر بزرگوارش نقل فرمود: كسى كه در منزلش وضوى كامل‏بيگرد و مويش را شانه كند و خود را معطّر نمايد، سپس از خانه‏اش بدون عجله و باآرامش و وقار بيرون آيد و به طرف محل نماز برود در حالى كه ميل به جماعت‏مسلمين دارد قدمى از زمين برنمى‏دارد و نمى‏گذارد مگر اين كه يك حسنه برايش‏نوشته شود و يك گناه از او محو گردد و يك درجه به خدا نزديك شود تا زمانى كه‏داخل مسجد شود. تا اينكه فرمود: سپس نماز را با امام جماعت شروع كند از طرف‏خدا مغفرت و بهشت بر او واجب مى‏شود قبل از اينكه امام سلام نماز را بدهد. جامع احاديث الشيعه، ج‏6، ص387

قصری در بهشت :

مَنْ كانَ الْقُرْانُ حَديثَهُ وَ الْمَسْجِدُ بَيْتَهُ بَنَىَ اللَّهُ لَهُ بَيْتاً فِى الْجَنَّةِ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: هر كس كلامش قرآن و خانه‏اش مسجد باشد، خداوند منزلى در بهشت براى او بنامى‏كند

وسائل الشیعه ج3ص481



بركات تردد در مسجد :

أَلا اَدُلُّكُمْ عَلى ما يَمْحُو اللَّهُ بِهِ الْخَطايا، وَ يَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجاتِ؟

قالُوا: بَلى يا رَسُولَ اللَّهِ.

قالَ: اِسْباغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَكارِهِ وَ كَثْرَةُ الْخُطى اِلَى الْمَساجِدِ وَ اِنْتِظارُ الصَّلاةِ بَعْدَ الصَّلاةِ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: آيا شما را به كارهايى كه خدا به سبب آن خطاها را

از بين برده و درجات انسان را بالا مى‏برد، راهنمايى كنم؟

گفتند: آرى، اى رسول خدا.

فرمود:

1. در حال شدت و سختي، وضوى تمام و كامل گرفتن.

2 .بسيار رفتن به مساجد.

.3 انتظار نماز پس از نماز الریاض الصالحین ، ص 297

پاداش تمیز كردن مسجد :

مَنْ وَقَّرَ الْمَسْجِدَ مِنْ نُخامَتهِ لَقِىَ اللّهَ يَوْمَ الْقِيامَةِ ضاحِكاً قَدْ اُعْطِىَ كِتابَهُ بِيَمينِهِ

وَ اَنّ ‏الْمَسْجِدَ لَيَلْتوى عِنْدَ النُّخامَةِ كَتَلَوّى اَحَدِ كُمْ بِالْخَيْزَرانِ اِذا وَقَعَ بِهِ؛

امام علي (ع) فرمود: كسى كه به احترام مسجد از انداختن اخلاط در آن خوددارى كند، درروز قيامت با سرور و شادمانى و در حالى كه نامه اعمالش را در دست راست دارد،خداوند متعال را ملاقات مى‏كند. كسى كه در مسجد خلط مى‏اندازد، مسجد به خود مى‏پيچد، همان طور كه اگر يكى از شما را با چوبي بزنند، از شدّت دردبه خود مى‏پيچد

بحار الانوارج80 ص381

اهل مسجد زائر خدا ست

أَهْلُ الْمَسْجِدِ زُوَّارُ اللَّهِ وَ حَقٌّ عَلَى الْمَزُورِ و التُّحْفَةُ لِزَائِرِه

امام حسين (ع) فرمود: اهل مسجد، زائران خدايند و بر صاحب خانه است كه به زائرش هديه دهد.

إرشاد القلوب إلى الصواب ج‏1 ص 77

پاداش احترام به مسجد :

مَنْ رَدَّ تَعْظيماً لِحَقِّ الْمَسْجِدِ جَعَلَ اللَّهُ ذلِكَ قُوَّةً فى بَدَنِهِ و كُتِبَ لَهُ بِها حَسَنَةٌ

وَ حُطَّ عَنْهُ بِهاسَيِّئَةٌ وَ قالَ: لا تَمُرُّ بِداءٍ فى جَوْفِهِ اِلَّا اَبْرَأَتْهُ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله)

فرمود: هر كس براى احترام مسجد، آب دهان خود را فرو برد و در مسجد نيندازد، خداوند آن‏را مايه ي، قدرت و توانايى و پاداش ننيكي برايش ‏مى‏نويسد و گناهى را از او مى‏آمرزد و حضرت ادامه دادند: آب دهان، به هر دردى دربدن او برخورد كند، آن را شفا مى‏بخشد. . وسائل الشیعه ج3ص499

پاداش نظافت مسجد :

1- مَنْ قَمَّ مَسْجِداً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ عِتْقَ رَقَبَةٍ وَ مَنْ اَخْرَجَ مِنْهُ ما يَقْذِى عَيْناً كَتَبَ اللَّهُ - عَزَّ وَ جَلَّ -

لَهُ‏كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: هر كس مسجدى را خاكروبى كند، خداوند پاداش آزاد كردن بنده‏اى را برايش‏مى‏نويسد و اگر از اين مسجد به اندازه خاشاكى كه در چشم رود، غبار برگيرد، خداونددو برابر رحمت خويش را به وى عطا مى‏فرمايد.

بحار الانوار ج 80ص 383

2- مَنْ كَنَسَ الْمَسْجِدَ يَوْمَ الْخَميسِ، لَيْلَةَالْجُمُعَةِ فَاَخْرَجَ مِنَ التُّرابِ ما يَذُرُّ فِى الْعَيْن غَفَرَ اللَّهُ لَهُ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: كسى كه در روز پنجشنبه، شب جمعه، به نظافت مسجد بپردازد، و به اندازه ‏سرمه‏اى در چشم غبار از مسجد برگيرد، خداوند او را مى‏آمرزد.

وسائل الشیعه ج3ص511

درود فرشتگان :

- يا اَباذَرِّ! اِنَّ اللَّهَ يُعْطيكَ ما دُمْتَ جالِساً فِى الْمَسْجِدِ بِكُلِّ نَفَسٍ تَتَنَفَّسُ فيهِ،

دَرَجَةً فِى الْجَنِّةِ وَتُصَلّى عَلَيْكَ الْمَلائِكَةُ وَ يَكْتُبُ لَكَ بِكُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسْتَ فيهِ عَشْرَ

حَسَناتٍ وَ يُمْحى عَنْكَ عَشْرَسَيِّاتٍ...؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: اى ابوذر! خداوند متعال )تا وقتى كه در مسجد نشسته‏اى( در مقابل هر نفسى كه‏مى‏كشى، درجه‏اى در بهشت به تو عطا مى‏كند، و فرشتگان نيز بر تو درود مى‏فرستند ودر برابر هر نفس، ده پاداش نيك به تو عطا و ده گناه از تو محو مى‏نمايند.

وسائل الشیعه ج3ص86

شكست شيطان

اِذا دَخَلَ الْعَبْدُ الْمَسْجِدَ فَقالَ: اَعُوذُ بِاللَّهِ‏مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ قالَ: اُوَّه،كَسَرَ

ظَهْرى وَ كَتَبَ اللَّهُ ‏لَهُ بِها عِبادَةَ سَنَةٍ.

وَ اِذا خَرَجَ مِنَ الْمَسْجِدِ يَقُولُ مِثْلَ ذلِكَ، كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ شَعْرَةٍ عَلى بَدَنِهِ ‏مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ

مِائَةَ دَرَجَةٍ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: اگر بنده‌ا‌ي هنگام ورود به مسجد استعاذه كند و »اعوذ بالله من الشيطان الرجيم« بگويد، شيطان مى‏گويد: آه كمرم شكست!و خداوند به پاداش اين عمل، براى او عبادت يك سال مى‏نويسد و چنانچه هنگام‏خروج از مسجد، استعاذه كند، خداوند به تعداد هر مويى كه بر بدن اوست، صد پاداش نيك ‏براى او مى‏نويسد و صد درجه او را بالا مي برد.

مستدرك الوسائل ج3ص389

شفاعت كردن

اِنَّ اللَّهَ وَعَدَ اَنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ ثَلاثَةَ نُفُورٍ بِغَيْرِ حِسابٍ وَ يَشْفَعَ كُلَّ واحِدٍ مِنْهُمْ فى ثَمانينَ اَلْفاً،اَلْمُوذِّنُ وَ الْاِمامُ، وَ رَجُلٌ يَتَوَضَّأُ ثُمَّ يَدْخُلُ الْمَسْجِدَ فَيْصَّلى فِى الْجَماعَةٍ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: همانا خداوند به سه كس وعده داده، بدون حساب وارد بهشت شوند، و هريك هشتاد هزار نفر را شفاعت كنند:

1. مؤذن.

2. امام جماعت.

3. كسى كه وضو بگيرد، سپس به مسجد رفته و نماز را به جماعت به بخواند. مستدرك الوسائل ج1ص488 



سه شنبه 16 اسفند 1390برچسب:, :: 22:9 ::  نويسنده : کامران مومن زاده

نماز در نهج البلاغه

در نهج‌البلاغه‌ چنین‌ آمده‌ است‌ «خداوند بندگان‌ مؤمن‌ را با نمازها و زكاتها و روزه‌های

‌ دشوار از كبر و خودبینی‌ محافظت‌ و حراست‌ می‌كند به‌ پیكر آنان‌ آرامش‌ می‌بخشد، به‌

دیدگان‌ آنان‌ فروتنی‌ می‌دهد، نفس‌ آنان‌ را رام‌ می‌سازد، دل‌های‌ آنان‌ را افتادگی‌ می‌آموزد و

خودپسندی‌ را از آنان‌ دور می‌كند».



به‌ خاطر نقش‌ الگویی‌ كه‌ حضرت‌ علی‌(ع‌) در زندگی‌ اكثر اقشار جامعه‌ دارد و سخنانی‌ كه‌ حضرت‌ علی‌(ع‌) در این‌ زمینه‌ داشتند به‌ پاره‌ای‌ از سخنان‌ آن‌ حضرت‌ دربارة‌ نماز با توجه‌ به‌ نهج‌البلاغه‌ می‌پردازیم‌.



1- نقش‌ اساسی‌ نماز و اهتمام‌ به‌ نماز

حضرت‌ علی‌(ع‌) ضمن‌ تأكید بر امر نماز، از عوامل‌ سقوط‌ دوزخیان‌ نخواندن‌ نماز برمی‌شمرد و می‌فرماید:

«تعاهدوا امر الصلاة‌ و حافظوا علیها و استكثروا منها و تقربوا بها فانها «كانت‌ علی‌ المؤمنین‌ كتاباً موقوتاً» الا تسمعون‌ الی‌ جواب‌ اهل‌ النار حین‌ سئلوا: «ما سئلكم‌ فی‌ سقر؟ قالوا: لم‌ نك‌ من‌ المصلین‌.» و انها لتحت‌ الذنوب‌ حت‌ الورق‌ و تطلقها. اطلاق‌ الربق‌ و شبهها رسول‌ الله‌ - صلی‌ الله‌ علیه‌ و آله‌ و سلم‌ - بالحمة‌ تكون‌ علی‌ باب‌ الرجل‌ فهو یغتسل‌ منها فی‌ الیوم‌ واللیلة‌ خمس‌ مرات‌ فما عسی‌ ان‌ یبقی‌ علیه‌ من‌ الدرن‌» 1

«مردم‌! نماز را برعهده‌ گیرید و آن‌ را حفظ‌ كنید، زیاد نماز بخوانید و با نماز خود را به‌ خدا نزدیك‌ كنید. نماز فریضة‌ واجبی‌ است‌ كه‌ در وقت‌های‌ خاص‌ بر مؤمنان‌ واجب‌ گردیده‌ است‌. آیا به‌ پاسخ‌ دوزخیان‌ گوش‌ فرا نمی‌دهید آن‌ هنگام‌ كه‌ از آن‌ها پرسیدند: چه‌ چیز شما را به‌ دوزخ‌ كشانده‌ است‌؟ گفتند: ما از نمازگزاران‌ نبودیم‌. همانا نماز! گناهان‌ را چونان‌ برگ‌های‌ پاییزی‌ فرو می‌ریزد و غل‌ و زنجیر گناهان‌ را از گردن‌ها می‌گشاید. پیامبر اسلام‌(ص‌) نماز را به‌ چشمه‌ آب‌ گرمی‌ كه‌ بر درِ سرای‌ مردی‌ جریان‌ داشته‌ باشد تشبیه‌ كرد. اگر روزی‌ پنج‌ بار خود را در آن‌ شستشو دهد، هرگز چرك‌ و آلودگی‌ در بدن‌ او نماند.»

به‌ حضرت‌ علی‌(ع‌) عرض‌ شد: نظر شما دربار‌ه كسی‌ كه‌ نماز نمی‌خواند چیست‌؟ آن‌ حضرت‌ فرمودند: كافر است‌. 2

بر اهتمام‌ به‌ نماز نوجوانان‌ نیز تأكید فراوانی‌ شده‌ است‌: «عملوا صبیانكم‌ الصلوة‌ و خذوهم‌ بها اذا بلغوا الحلم‌» 3 به‌ كودكان‌ نماز بیاموزید و آن‌ را به‌ هنگام‌ بلوغ‌ بر ترك‌ نماز مؤاخذه‌ كنید.

«اذا عقل‌ الغلام‌ و قرا شیئاً من‌ القران‌ علم‌ الصلوة‌» 4 «هرگاه‌ پسربچه‌ به‌ حد رشد برسد و مقداری‌ از قرآن‌ را بخواند، باید به‌ او نماز آموخته‌ شود».

نماز را در وقت‌ خودش‌ به‌ جای‌ آر، نه‌ این‌ كه‌ در بیكاری‌ زودتر از وقتش‌ بخوانی‌ و به‌ هنگام‌ درگیری‌ و كار، آن‌ را تأخیر بیندازی‌ و بدان‌ كه‌ تمام‌ كردار خوبت‌ در گرو نماز است‌


2 - نماز وسیله‌ تقرب‌

بهترین‌ و نزدیك‌ترین‌ راه‌هایی‌ كه‌ انسان‌ می‌تواند به‌ خالق‌ خویش‌ برسد، در خطبه‌ یكصد و ده‌ آن‌ حضرت‌ بیان‌ شده‌ است‌. «ان‌ افضل‌ ما توسل‌ به‌ المتوسلون‌ الی‌ الله‌... و اقام‌ الصلوة‌ فانها الملة‌» 5 «بی‌گمان‌ برترین‌ وسیله‌ پیوستگی‌ پیوستگان‌ به‌ خدای‌ سبحان‌ عبارت‌ است‌ از: برپا نمودن‌ نماز به‌ عنوان‌ آیین‌ امت‌».

«الصلاة‌ قربان‌ كل‌ تقی‌». 6 حضرت‌ علی‌(ع‌) فرمودند: نماز موجب‌ نزدیكی‌ هر پارسایی‌ به‌ خداست‌.


3 - فرهنگ‌ نماز

«اللهم‌ انی‌ اول‌ من‌ اناب‌ و سمع‌ واجاب‌ لم‌ یسبقنی‌ الا رسول‌ الله‌(ص‌) بالصلوة‌». 7 «خدایا من‌ نخستین‌ كسی‌ هستم‌ كه‌ به‌ تو روی‌ آورد و دعوت‌ تو را شنید و اجابت‌ كرد، در نماز كسی‌ از من‌ جز رسول‌ خدا(ص‌) پیشی‌ نگرفت‌. ابن‌سینا دانشمند بزرگ‌ اسلامی‌ با استفاده‌ از فرهنگ‌ نماز می‌گوید: هرگاه‌ در یكی‌ از مسایل‌ علمی‌ مشكلی‌ به‌ وجود می‌آمد و كسی‌ نبود كه‌ مرا یاری‌ كند، وضو گرفته‌ و به‌ مسجد رفتم‌. پس‌ از خواندن‌ دو ركعت‌ نماز حل‌ آن‌ مشكل‌ را از خداوند متعال‌ می‌طلبیدم‌. درنتیجه‌ مشكل‌ من‌ بدین‌ صورت‌ برطرف‌ می‌گردید.


4-حق‌ نماز

«صل‌ الصلوة‌ لوقتها الموقت‌ لها و لا تعجل‌ وقتها لفراغ‌ ولا توحرها عن‌ وقتها لاشتغال‌. واعلم‌ ان‌ كل‌ شی‌ من‌ عملك‌ تبع‌ لصلاتك‌». 8 نماز را در وقت‌ خودش‌ به‌ جای‌ آر، نه‌ این‌ كه‌ در بیكاری‌ زودتر از وقتش‌ بخوانی‌ و به‌ هنگام‌ درگیری‌ و كار، آن‌ را تأخیر بیندازی‌ و بدان‌ كه‌ تمام‌ كردار خوبت‌ در گرو نماز است‌.

نماز معیار ارزش‌گذاری‌ سایر اعمال‌ انسان‌ است‌. شخص‌ نمازگزار علاوه‌ بر نماز خویش‌، باید سایر افراد خانواده‌ را نیز تشویق‌ به‌ خواندن‌ نماز بكند. این‌ موضوع‌ در خطبه‌ 199 علی‌(ع‌) به‌ طور واضح‌ بیان‌ شده‌ است‌. «و قد عرف‌ حقها رجال‌ من‌ المؤمنین‌ الذین‌ لا تشغلهم‌ عنها زینة‌ متاع‌ و لاقرة‌ عین‌ من‌ ولد ولا مالٍ...» 9

«همانا كسانی‌ از مؤمنان‌ حق‌ نماز را شناختند كه‌ زیور دنیا از نماز بازشان‌ ندارد و روشنایی‌ چشمشان‌ یعنی‌ اموال‌ و فرزندان‌ مانع‌ نمازشان‌ نشود. خدای‌ سبحان‌ می‌فرماید: «مردانی‌ هستند كه‌ تجارت‌ و خرید و فروش‌، آنان‌ را از یاد خدا و برپا داشتن‌ نماز و پرداخت‌ زكات‌ باز نمی‌دارد.»

رسول‌ خدا(ص‌) پس‌ از بشارت‌ به‌ بهشت‌ خود را در نماز به‌ زحمت‌ می‌انداخت‌، زیرا خداوند به‌ او فرمود: «خانواده‌ خویش‌ را به‌ نماز فرمان‌ ده‌ و بر انجام‌ آن‌ شكیبا باش‌. پس‌ پیامبر(ص‌) در پی‌ خانواده‌ خود را به‌ نماز فرمان‌ می‌داد و خود نیز در انجام‌ نماز شكیبا بود.»

نماز دربرگیرنده‌ آثار و بركاتی‌ است‌. با توجه‌ به‌ فرمایشات‌ حضرت‌ علی‌(ع‌) به‌ بیان‌ برخی‌ از موارد آن‌ می‌پردازیم‌:

الف‌ - نماز علامت‌ ایمان‌: «قال‌ النبی‌ صلی‌ الله‌ علیه‌ وآله‌: علم‌ الایمان‌ الصلوة‌ فمن‌ فرغ‌ لها قلبه‌ و قام‌ حدودها فهو مؤمن‌». 10 «رسول‌ خدا فرموده‌ است‌: نماز پرچم‌ و علامت‌ ایمان‌ است‌. پس‌ هر كس‌ قلبش‌ را آمادة‌ نماز كند و حد و حدود آن‌ را رعایت‌ كند، مؤمن‌ است‌.»

«اگر نمازگزار بداند كه‌ چه‌ هاله‌ای‌ از جلال‌ خدا او را فرو می‌پوشاند، هرگز دوست‌ ندارد كه‌ سر خود را از سجده‌اش‌ بردارد.»


ب‌ - نماز، جدایی‌ از كبر: حضرت‌ علی‌(ع‌) در این‌ كه‌ نماز باعث‌ می‌شود فرد از كبر پیراسته‌ شود، فرمودند: «فرض‌ الله‌... والصلوة‌ تنزیها عن‌ الكبر و الزكوة‌ تسبیباً للرزق‌» 11 «خداوند برای‌ وارستن‌ از كبر نماز را و برای‌ رویش‌ روزی‌ زكات‌ را مقرر كرده‌ است‌.»


پ‌ - ارزش‌ نماز و تأثیر بر كارهای‌ دیگر: «واعلم‌ ان‌ كل‌ شی‌ء من‌ علمك‌ تبع‌ لصلوتك‌» 12 «و بدان‌ كه‌ هر كار دیگرت‌ در ارزش‌ تابع‌ نمازت‌ خواهد بود.»

ت‌ - نماز، نزول‌ رحمت‌: «لو یعلم‌ المصلی‌ ما یغشا من‌ الرحمة‌ لما رفع‌ راسه‌ فی‌ السجود» 13 «اگر نمازگزار بداند كه‌ چه‌ هاله‌ای‌ از جلال‌ خدا او را فرو می‌پوشاند، هرگز دوست‌ ندارد كه‌ سر خود را از سجده‌اش‌ بردارد.»

ث‌ - نماز و آمرزش‌: امام‌ علی‌(ع‌) می‌فرمایند: هر كس‌ نماز را با معرفت‌ به‌ حق‌ آن‌ به‌ جای‌ آورد، آمرزیده‌ می‌شود.

ج‌ - نماز و اصلاح‌ گناهان‌: «و قال‌ علیه‌السلام‌: ما اهمنی‌ ذنب‌ امهلت‌ بعده‌ حتی‌ اصلی‌ ركعتین‌ واسال‌ الله‌ العافیة‌» 14


پی نوشت ها :

1 - المعجم‌ المفهرس‌ نهج‌البلاغه‌، خطبه‌ 199، ترجمه‌ محمد دشتی‌، كاظم‌ محمدی‌

2 - كنزالعمال‌، ج‌ 8، ص‌ 13، ح‌ 2165

3 - شرح‌ غرر و دررالكلم‌، ج‌ 4، ص‌ 363

4 - دعائم‌ الاسلام‌، ج‌ 1، ص‌ 193

5 - شرح‌ نهج‌البلاغه‌ خویی‌، خطبه‌ 110

6 - المعجم‌ المفهرس‌ نهج‌البلاغه‌، حكمت‌ 136، محمد دشتی‌، كاظم‌ محمدی‌

7 - المعجم‌ المفهرس‌ نهج‌البلاغه‌، خطبه‌ 131، محمد دشتی‌، كاظم‌ محمدی‌

8 - المعجم‌ المفهرس‌ نهج‌البلاغه‌، نامه‌ 27، محمد دشتی‌، كاظم‌ محمدی‌

9 - المعجم‌ المفهرس‌ نهج‌البلاغه‌، خطبه‌ 199، محمد دشتی‌، كاظم‌ محمدی‌

10 - شرح‌ نهج‌البلاغه‌ خویی‌، ج‌، ص‌ 206، نامه‌ 192

11 - شرح‌ نهج‌البلاغه‌ خویی‌، حكمت‌ 252

12 - شرح‌ نهج‌البلاغه‌ خویی‌، نامه‌ 27

13 - شرح‌ نهج‌البلاغه‌ خویی‌، ج‌ 5، ص‌ 16

14 - معجم‌ المفهرس‌ نهج‌البلاغه‌، حكمت‌ 299، محمد دشتی‌، كاظم‌ محمدی‌ 



تاریخچه نماز با توجه به قرآن كریم و روایات

حضرت عیسی و نماز

داستان عيسى و مادرش مريم كه داراى مقام عصمت و طهارت بود ، از عجايب مسائل روزگار است .

خداوند مهربان براى نشان دادن قدرت خود ، و براى عبرت ديگران و در جهت هدايت امتها به طور مكرر به واقعه ى عظيمه ى اين پسر و مادرش در قرآن مجيد اشاره فرموده است .

از عجايب حيات عيسى سخن گفتن او در گهواره پس از ساعاتى چند از ولادت است كه در آن گفتار ، حقايق الهيّه را براى مردم بازگو كرد و به خصوص به اين معنا اشاره فرمود كه من مأمور به نمازم :

قالَ اِنّى عَبْدُاللّهِ اتانِىَ الْكِتابَ وَ جَعَلْنى نَبِيّاً * وَ جَعَلَنى مُبارَكاً اَيْنَما كُنْتُ وَ اَوْصانى

بِالصَّلوةِ وَ الزَكوةِ ما دُمْتُ حَيَّاً * وَ بَرّاً بِوالِدَتى وَ لَمْ يَجْعَلَنى جَبّاراً شَقِيّاً * وَ السَّلامُ

عَلى يَوْمَ وُلِدْتُ وَ يَوْمَ اَمُوتُ وَ يَوْمَ اُبْعَثُ حَيّاً )(1)

عيسى در گهواره گفت : همانا من بنده ى خدايم ، به من كتاب آسمانى عنايت شده و به شرف نبوّت آراسته ام و هر كجا باشم براى جهانيان مايه ى بركت و رحمتم . من تا زنده ام دستو دارم نماز را به پاى دارم و زكات مال بپردازم . من مأمورم به مادر نيكى كنم و از شقاوت دورم . سلام حق بر من روزى كه به دنيا آمدم و روزى كه مى ميرم و روزى كه در قيامت مبعوث مى شوم . .

حضرت زكریا و نماز

قرآن مجيد در باب نماز زكريّا مى فرمايد :

* ( هُنالِكَ دَعا زَكَرِيّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَبْ لى مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّة طَيِّبَةً اِنَّكَ سَميعُ الدُّعاءِ *

فَنادَتْهُ الْمَلائِكَةُ وَ هُوَ قائِمٌ يُصَلُى فِى الِْمحرابِ اَنَّ اللهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيى مُصَدِّقاً بِكَلِمَة

مِنَ اللّهِ وَ سَيِّداً وَ حَصوُراً وَ نَبِيّاً مِنَ

الصّالِحينَ )(1) .

در آن هنگام كه زكريّا عنايات حق را نسبت به مريم مشاهده كرد ، عرضه داشت : پروردگارا ! مرا از لطف خويش فرزندانى پاك سرشت عطا فرما ، همانا تو اجابت كننده ى خواسته ى بندگانى .

زكريّا در حالى كه در محراب عبادت به نماز ايستاده بود فرشتگان به او بشارت دادند كه همانا خداوند ترا به ولادت يحيى مژده مى دهد ، فرزندى كه به پيامبرى عيسى گواهى خواهد داد و خود نيز در راه هدايت مردم پيشوا و پارساست و نزد پيامبرى از شايشتگان است .



--------------------------------------------

1 ـ آل عمران ( ) 38 ـ 39



حضرت یونس و نماز

آن عبد شايسته ى حق سالها مردم نينوا را به عبادت حق و دست شستن از شرك و كفر و گناه دعوت كرد ، ولى مردم در برابر تعاليم الهى او تكبر ورزيدند و با وى به مخالفت برخاستند تا جايى كه آن حضرت را از هدايت خود نااميد ساختند ، و آن جناب از حضرت ربّ جهت نابودى قوم نينوا نفرين نمود و سپس آنان را رها كرده و به جايى رفت كه مردم به او دسترسى نداشته باشند .

چون به منطقه بازگشت زندگى مردم را عادى يافت ، معلوم شد جامعه ى نينوا به پيشگاه حق برگشته و عذاب را با قدرت و قوّت توبه از خود دور كرده اند .



پس ، با خشم و غضب منطقه را ترك كرد و چنانكه مى دانيد از ميان امواج دريا در شكم ماهى جاى گرفت . خداوند علت نجاتش را از آن زندان مهلك چنين بيان مى فرمايد :

* ( فَلَوْلاَ أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ * لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ )(1) .

پس اگر او اهل تسبيح نبود ، هر آينه تا قيامت در شكم ماهى مانده بود .

در مجمع البيان از قول مفسّر بزرگ قتاده آمده است كه منظور از تسبيح و ستايش يونس نماز بود(2) .



ـــــــــــــــــــــــــ ـــ



1 ـ صافات ( ) : 143 ـ 144 .



2 ـ مجمع البيان : 8 / 459 .



حضرت سلیمان و نماز

كتاب ارزشمند ارشاد ديلمى روايت مى كند :

* لباس سليمان لباسى بس عادى بود ، در حالى كه سلطنت و حكومت و مالى

كه در اختيارش بود براى احدى از گذشتگان و آيندگان مقرّر نشد .

او شبهاى خو را به نماز تمام مى كرد ، در حالى كه همچون چشمه ى جوشان

بهارى از ديده اشك مى ريخت . آن حضرت اداره ى امور معاشش از طريق زحمت

بازوى خودش بود(1) .

علماى اهل سنّت در تفسير آيات 30 تا 33 سوره ى ص متمايل به اين معنا شده اند كه سليمان در بازديد از اسبهاى آماده براى جنگ از نماز عصرش غافل شد و به وقت غروب آفتاب متوجّه از دست رفتن نماز گشت و به اين خاطر به غم و غصّه ى شديدى دچار آمد

آن گاه خداوند قادر آفتاب را براى او برگرداند تا نماز عصرش را در ظرف معيّن وقتش بجاى آورد !

اميرالمؤمنين (عليه السلام) و حضرت باقر (عليه السلام) نظر كعب الاحبار و علماى اهل سنّت را مردود دانسته و دامن حيات باعظمت سليمان را در تمام عمر از قضا شدن يك نماز پاك مى دانند .

در روايات شيعه آمده است كه نماز سليمان از اوّل وقت به تأخير افتاد ، و به اين جهت سخت ملول شد . حضرت حق آفتاب را به وقت عصر برگرداند تا آن مرد بزرگ الهى و آن پيامبر معصوم نمازش را به وقت فضيلتش ادا نمايد(2) .



آرى ! بر اساس معرف اسلامى ـ البته معارف ملكوتى و باارزشى كه شيعه نقل كرده است ـ حيات انبياى حق از هر عيب و نقصى حتى قبل از مبعوث شدن مبرّا بوده است و پيامبرى نبوده كه در عين آن همه زحمت و رنج روزانه ، نمازى از نمازهايش قضا شده باشد .



ـــــــــــــــــــــــــ ـــ

1 ـ بحارالانوار : 14 / 83.

2 ـ بحارالانوار : 14 / 98 ـ 103 .

حضرت داوود و نماز

علّامه ى مجلسى دانشمند كم نظير شيعه در توضيح آياتى كه در رابطه ى با حيات با بركت داود است ، رواياتى درباره ى فضايل و محاسن و كثرت عبادات و مناجات داود ، به خصوص عشقى كه از پيامبر بزرگ به نماز داشت ، نقل مى كند :

* آن حضرت در خانه ى خود محرابهاى متعددى قرار داده بود تا در جاى جاى منزلش نماز اقامه كند .

او اوقاتش را به چهار مرحله تقسيم كرده بود : روزى را براى حلّ مشكلات مردم ، روزى را براى زن و فرزندش ، روزى را براى دعا و مناجات د ر دل كوهها و كنار دريا ، و روزى را براى انس با محبوب در خلوت منزل و در كنار محراب عبادت .

امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد : در حالى كه در محراب عبادتش مشغول نماز بود ، خداوند مهربان با وى سخن مى گفت(1) .

ـــــــــــــــــــــــــ ـــ

1 ـ بحار الأنوار : 14 / 20 .

حضرت شعیب و نماز

مردم مَديَن مردمى فاسد و طاغى و ياغى و متجاوز به حقوق حق و خلق بودند . خداوند بزرگ حضرت شعيب را در ميان آنان مبعوث به رسالت فرمود ، تا آنان را از گمراهى و ضلالت نجات دهد .

مردم مَديَن مردمى فاسد و طاغى و ياغى و متجاوز به حقوق حق و خلق بودند . خداوند بزرگ حضرت شعيب را در ميان آنان مبعوث به رسالت فرمود ، تا آنان را از گمراهى و ضلالت نجات دهد . تعاليم ملكوتى و آسمانى شعيب را حضرت حق بدين صورت بيان مى فرمايد :

* ( وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْباً قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِنْ إِله غَيْرُهُ وَلاَ تَنْقُصُوا

الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ إِنِّي أَرَاكُم بِخَيْر وَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْم مُحِيط * وَيَا قَوْمِ أَوْفُوا

الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ وَلاَ تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلاَ تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ

* بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِن كُنتُم مُؤْمِنِينَ وَمَا أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفِيظ )(1) .

براى هدايت و راهنمايى مردم مدين برادرشان شعيب را فرستاديم . او به مردم مدين از جانب حضرت حق چنين گفت : اى جامعه ! خداى جهان آفرين را بپرستيد ، زيرا جز او خدايى نيست ، و آنچه را به وسيله ى پيمانه و ترازو به مردم مى فروشيد از آن كم مگذاريد . من خير شما را به شما نشان مى دهم . چرا مى خواهيد از راه تقلب و خيانت به ثروت خود بيفزاييد ؟ من شما را از عذاب روز فراگير مى ترسانم ، هاى اى ملت ! پيمانه را پر بدهيد ، جنس ترازويى را بدون كم گذاشتن به مشترى ارائه كنيد ، و از گناه و تجاوز به حق مردم دست برداريد .

مردم مدين ! بى ترديد آنچه خداوند در سايه ى مقرراتش بر شما حلال دانسته به بفع شماست اگر اهل ايمان هستيد . من قدرت بازداشتن شما را از تجاوز ندارم ، وظيفه ى من تبليغ برنامه هاى خداست و بس .

تعاليم شعيب ضامن خير دنيا و آخرت مردم بود ، ولى جامعه ى مدين در برابر شعيب و دلسوزيهاى او موضع سختى گرفتند و نخواستند هدايت حق را بپذيرند و دست از هوا و هوس و شهوت و دنياپرستى بردارند . و عجيب اينجاست كه تمام برنامه ها و تعاليم آن بزرگمرد الهى را نتيجه ى نماز شعيب مى دانستند وبه اين معنا علم داشتند كه نماز ، باز دارنده ى نمازگزار از هر فحشا و منكرى است . آنان به شعيب گفتند :

* ( قَالُوا يَا شُعَيْبُ أَصَلاتُكَ تَأْمُرُكَ أَن نَتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَو أَن نَفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا

نَشَاءُ إِنَّكَ لأنتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ )(2) .

( اى شعيب ! ما در پرستش معبودهاى پدران خود ثابت قدميم و در برنامه هاى مالى خود آزاد ، و از هر راهى كه بخواهيم ثروت به چنگ مى آوريم و به هر صورت كه اراده كنيم مى فروشيم ) .

اى شعيب ! به نظر ما آنچه تو را تحريك كرده كه ما را از آيين نياكانمان برگردانى و مسير خريد و فروش ما را عوض كنى نماز توست . به راستى تعجب آور است كه با ما سر ستيزدارى در حالى كه ما تو را مرد بردبار و درستى مى دانيم .

آرى ! نماز رشد دهنده و هدايتگر و بازدارنده ى از فحشا و منكرات و فساد بود ، اما مردم شهوت پرست مدين نمى خواستند در چنين حصن حصينى داخل شوند و دايره ى حيات را با اين دژ محكم و حصار مستحكم از شرّ شياطين و خطرات مصون و محفوظ بدارند .

ـــــــــــــــــــــــــ ـــ

1 ـ هود ( 11 ) : 84 ـ 86 .

اسحاق و يعقوب و انبياى از ذرّيه ى ابراهيم و نماز

در زمينه ى امر حضرت حق به نماز ، به عباد شايسته اش حضرات اسحاق و يعقوب و ساير انبياى از ذرّيه ى ابراهيم در قرآن كريم مى خوانيم :

* ( وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ نَافِلَةً وَكُلاًّ جَعَلْنَا صَالِحِينَ * وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ

بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلاَةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ )(1) . ما

به ابراهيم ، اسحاق و فرزندزاده اش يعقوب را عطا كرديم و همه را صالح و شايسته و لايق مقام نبوت قرار داديم ، و آنان را به پيشوايى خلق برگزيديم تا مردم را به امر ما هدايت كنند ، و هر كار نيكو از انواع عبادات و خيرات مخصوصاً اقامه ى نماز و اداى زكات را به آنان وحى كرديم ، و اينان براى ما بندگان سربه فرمان بودند .

ـــــــــــــــــــــــــ ـــ

1 ـ انبيا ( ) : 72 ـ 73 .

حضرت اسماعيل و نماز

كتاب الهى درباره ى حضرت اسماعيل مى فرمايد :

* ( وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولاً نَّبِيّاً * وَكَانَ يَأْمُرُ

أَهْلَهُ بِالصَّلاَةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيّاً )(1) .

اسماعيل را به ياد آر كه داراى اوصاف پسنديده بود : وفادار به پيمان ، فرستاده ى حق ، حبر دهنده ى از حقايق ، و امر كننده ى زن و فرزند به نماز و زكات ، و بنده اى بود كه خداوند در تمام برنامه ها از او خشنود بود .

ـــــــــــــــــــــــــ ـــ

1 ـ مريم ( ) : 54 ـ 55 .

حضرت ابراهیم و نماز

ابراهيم بزرگ ـ كه از او تحت عنوان بت شكن ، قهرمان توحيد ، پدر انبيا ، اوّاه ، حليم ، صالح ، مخلِص ، مخلّص ، موحّد و بيناى ملك و ملكوت ياد مى شود ـ به فرمان حضرت حق ، هاجر و فرزند شيرخواره اش اسماعيل را از شام حركت داد و به دلالت پروردگار راه پيمود تا به جايگاه كعبه رسيد . پس آن طفل شيرخوار و مادرش را بنا به خواست خداوند در آن سرزمين بى آب و علف با مختصرى طعام و پيمانه اى از آب پياده كرد !!

ابراهيم بزرگ ـ كه از او تحت عنوان بت شكن ، قهرمان توحيد ، پدر انبيا ، اوّاه ، حليم ، صالح ، مخلِص ، مخلّص ، موحّد و بيناى ملك و ملكوت ياد مى شود ـ به فرمان حضرت حق ، هاجر و فرزند شيرخواره اش اسماعيل را از شام حركت داد و به دلالت پروردگار راه پيمود تا به جايگاه كعبه رسيد . پس آن طفل شيرخوار و مادرش را بنا به خواست خداوند در آن سرزمين بى آب و علف با مختصرى طعام و پيمانه اى از آب پياده كرد !! سپس از همسر مهربان خداحافظى كرد و اراده ى بازگشت نمود . در اين وقت هاجر دامن ابراهيم را گرفت و عرضه داشت : چرا مى روى و به كجا خواهى رفت ؟ ما را در اين دشت هولناك و زمين بى آب و علف به كه وامى گذارى ؟

ابراهيم التماس هاجر را ناديده گرفت و با آرامشى كه خاصّ عاشقان و اولياى خداست به هاجر فرمود : اينكه تو و اين طفل گرسنه را در اين بيابان مى گذارم

فرمان اوست .

هاجر چون اين آهنگ گرم و دلپذير را شنيد به جاى خود بازگشت و در برابر حكم حكيمانه ى حق تسليم شد و پيش خود گفت : اگر ماندن من با اين كودك در اين بيابان وحشتزا فرمان خداست باك ندارم ، زيرا همو حافظ و نگهبان من و كودك من است .

ابراهيم عزيز بازگشت . گو اينكه فراق فرزند كه تنها چراغ زندگى او بود قلبش را سخت مى فشرد ، اما ايمان او به خداوند نيز او را از آن منطق با كمال آرامش و اطمينان دور مى ساخت و در حالى كه مركب به جلو مى راند دست به سوى حق برداشت و چنانكه قرآن مجيد مى فرمايد ، عرضه داشت :

* ( رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتي بِوَاد غَيْرِ ذِي زَرْع عِندَ بَيْتِكَ الُْمحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا

الصَّلاَةَ )(1)

پروردگارا ! من زن و فرزند خود را در بيابانى خشك و سوزان در كنار خانه ى تو قرار دادم پروردگارا ! براى اين كه نماز به پاى دارند .

ابراهيم بزرگوار به نقل از قرآن مجيد درخواستهاى بسيار مهمى از حضرت حق داشت . خداوند مهربان تمام دعاهاى ابراهيم را اجابت فرمود ، كه از جمله ى درخواستهاى آن مرد بزرگ يكى اين بود :

* ( رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلاَةِ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ )(2) .

پروردگارا ! من و فرزندانم را به پادارنده ى نماز قرار ده و درخواست مرا به پيشگاه لطف و عنايتت بپذير .

ـــــــــــــــــــــــــ ـــ

1 ـ ابراهيم ( 14 ) : 37 .

2ـ ابراهيم ( 14 ) : 40 .

حضرت نوح و نماز

بحار الأنوار ، اين اولين كتاب بى نظير و ارزشمند ، از حضرت باقر (عليه السلام)

روايت مى كند :

* پرستش خداى يگانه و اخلاص به پيشگاه او و بى همتا دانستن حق ، كه خداوند فطرت مردم را بر آن قرار داده است اصول آيين نوح بود .



پروردگار بزرگ از نوح و همه ى انبيا پيمان گرفت كه او را فرمان ببرند و از شرك دورى جويند ، و نيز خداى مهربان حضرت نوح را به نماز و امر به معروف و نهى از منكر و رعايت حلال و حرام دعوت كرد(1) .


ـــــــــــــــــــــــــ ـــ

1 ـ بحار الأنوار : 11 / 331  



درباره وبلاگ

به وبلاگ من خوش آمدید
آخرین مطالب
پيوندها

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان نماز و آدرس almobin.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.





نويسندگان


ورود اعضا:

آمار وب سایت:
 

بازدید امروز : 1
بازدید دیروز : 0
بازدید هفته : 1
بازدید ماه : 147
بازدید کل : 5081
تعداد مطالب : 60
تعداد نظرات : 4
تعداد آنلاین : 1